1) Triyakın yapısı ve özellikleri:
Triyaklar, çift yönlü akım geçirebilen, küçük uyartım akımı ile büyük yük akımlarını kontrol edebilen, AC akımda çalışabilen yarı iletken devre elemanlarıdır. Tristörler AC akımın sadece pozitif alternanslarında çalışmakta olduğunu öğrenmiştik. Halbuki triyaklar hem pozitif hem de negatif alternansta iletime geçebilmektedirler.
Triyakların yapısı birbirine ters ve paralel bağlı, geytleri ortak iki tristöre eşdeğerdir. Triyaklar iki yönde de akımı kontrol edebildiklerinden AC akımın bir periyodunun tamamında güç kontrolü sağlayabilmektedirler. Yani 0 – 360 dereceler arasında güç kontrolü sağlarlar.
2) Triyakın çalışması:
Triyakı çalıştırmak gayet kolaydır. T1 – T2 terminalleri doğru ya da ters polarmalandırılabilir. Ancak çalışması için geyte ufak bir tetikleme vermek gerekir. Tetikleme voltajının polarması da önemli değildir. Yani pozitif veya negatif tetikleme voltajı uygulanabilir. Eğer Geyt akımı sıfırken T1 – T2 voltajı VBR kırılma voltajını aşarsa triyak bu şekilde de iletime geçebilir, ancak bu istenmeyen bir durumdur.
3) Triyakın kullanım alanları:
Triyaklar AC akımla çalışan cihazların anahtarlanması ve güçlerinin kontrollerinde kullanılır. Örneğin bir triyakla yapılan bir dimmer devresi ile bir 220V’ luk bir ampulün parlaklığını sıfırdan maksimum parlaklığa kadar ayarlayabiliriz. Yine aynı mantıkla bir ısıtıcının güç ayarını yapabilir, bir AC motorun devir sayısını kontrol edebiliriz.
Triyaklar her iki yönde akım geçirdiği için normalde doğrultucu olarak kullanılmazlar. Ancak istenirse bazı eklemelerle bu fonksiyonda sağlanabilir.
