C-Sınıf RF Yükselteci
Güncelleme 29/01/2021
Eğer B sınıfı yükselteçte kullandığımız transistörden daha fazla güç ve daha fazla tepe akımları istersek C sınıfı yükselteç kullanmak durumundayız. C sınıfı yükseltecin çalışma biçimini daha önceki yazılarda anlatmıştım. Kısaca özetleyecek olursam, devrenin bayaslaması giriş sinyali yok iken sıfırdır. Girişe sinyal uyguladığımızda bu sinyalin ancak küçük bir parçası (0o dereceden büyük, 180oden küçük) transistörü iletime sokabiliyordu. Devrenin verimi diğer yükselteçlere göre yüksek idi.
Giriş sinyalinin ancak bir parçasını ileten bir devre.
Sinüsün yükseltilen parçasına Ø adı verelim ve devre ile ilgili birkaç açıklayıcı formül yazalım.
Ic = Ip * cosw0t
Her hangi bir anda ki kollektör akımını vermektedir. Burada cosw0t 90o olduğunda yani sinyalin tepe değerlerinde Ic = Ip olur.
Yukarıdaki formüldeki cosw0t, sinüs parçası Ø olup 0o dereceden büyük 180odereceden küçüktür.
Kollektör akımının DC bileşeni:
Idc = (Ip /pi) * Sin (Ø/2)
Örneğin Ø değerine pi koyarsak B sınıfı yükseltecin Idc değerini buluruz.
Her harmonik için o harmoniğin genliğini In/Ip oranı olarak veren formül:
(burada In istediğimiz harmonik oluyor.)
In/Ip = ((sin(n-1) * Ø/2) / (n-1) * pi) + ((sin(n+1) * Ø/2) / (n+1) * pi)
Biraz uzunca bir formül ama sadece bilgi olarak verdim.
Aşağıdaki tablo bazı iletim açıları için In/Ip oranını yada kollektör akımının ne kadarının seçilen harmoniğe ait kollektör akımı olduğunu vermektedir.
Formüllere devam edelim. Transistörün besleme kaynağından çektiği güç;
Pdc = Vcc * Idc yada
Pdc = Vcc * (Ip * (sin * Ø/2) / pi)
İstenilen harmonik için çıkış gücü;
Po = ((Vcc * Ip) / (4 * pi)) * (Ø + Sin Ø)
En uygun yük direnci;
RL = (2 pi * Vcc) / (Ø + Sin Ø)
Devrenin verimi;
Verim = 0,25 *( (Ø + Sin Ø) / (Sin Ø/2)) * 100%
Transistörlü C sınıfı yükselteçler orta ve düşük güçlü AM güç yükselteci olarak rahatça kullanılabilir. Yüksek güçlü yükselteçler için B sınıfı daha iyi bir alternatiftir.