FREKANS
Frekans bir olayın birim zaman (genel olarak 1 saniye) içinde hangi sıklıkla, kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür.
Bir saniye içerisinde oluşan saykıl sayısına frekans denir.
“ f “ harfi ile gösterilir.
Frekansın SI birimi, Hertz’dir.
(Hz) Heinrich Rudolf Hertz’in isminden adlandırılır.
Bir hz saniyede bir çevrimdir.
Frekansın birimi Hertz’dir.(Hz) F = 1 / T
Dünya genelinde ülkelerin şebeke frekansları 50 veya 60 hertz dir.
Ülkemizde şebeke frekansımız 50 hertz dir (Yukarıdaki mavi eğri ).
Bu şu anlama gelir:
1 saniye (T) içerisinde elektrik 50 saykıl oluşturur.100 adet de alternans oluşturur.
Bir saniye (T) de 50 saykıl oluşuyorsa 1 saykıl 1/50 saniye yani 0,02 saniyede oluşur.
Örnek : 5 Hz frekansa sahip bir durum, saniyede 5 kere gerçekleşiyor demektir.
Örnek:Evlerimizde kullandığımız elektrik şebekesinin frekansı 50 Hz’dir. Yani alternatif akım ( ~ ) bir saniye içinde 50 tam tur atmaktadır.
Aynı tür sinyalin frekans değeri arttıkça sinyalin iletim mesafesi azalır. Örnek olarak AM Radyolar 100 m öteye iletilebilirken, FM radyo dalgaları 10 metre iletilebilir.
Örnek Sorular – Frekans Nasıl Bulunur ?
Soru 1 : Uzun bir sarkacın, bir geri ve ileri salınımını tamamlaması 5.00 s sürer. Sarkacın hareketinin frekansı nedir?
Cevap: Sarkacın, bir çevrimi için 5.00 s gereklidir; bu periyot yani T’dir. Frekans, aşağıdaki denklem kullanılarak bulunabilir:
Soru 2 Bir arabadaki takometre, lastiklerin devir sayılarını ölçer. Bir araba sabit bir hızda yol alıyor ve takometre dakikada 2400 devir okuyor. Lastiklerin saniyedeki dönme frekansı nedir? Saniye cinsinden periyot nedir?
Cevap: Göz önüne alınması gereken döngü sayısı (devir sayısı) 2400’dür. Bu bir dakika içinde gerçekleşen ve 60 saniye olan döngü sayısıdır. Dolayısıyla, frekans aşağıdaki denklem kullanılarak bulunabilir:
Lastiklerin dönme frekansı 40 dev / s’dir ve 40 Hz olarak da yazılabilir. Buradan periyodu bulmak için denklem yeniden düzenlenir:
SAYKIL nedir ?
Pozitif ve negatif alternansların 360 dereceyi tamamlaması yani üretecin 1 tur dönmesi ile de 1 saykıl oluşur.
PERYOT nedir ?
Tam devir yapmış dalga bir peryotluktur (devirliktir). Devrini tamamlayan dalgaya peryot denir.
PULSE nedir ?
Yarım peryota pals denir. 1 peryotta birisi pozitif, diğeri negatif olmak üzere iki adet pals vardır.
HERTZ nedir ?
Bir Hertz, bir olayın saniyede bir tekrarlandığı anlamına gelir. Olayın iki Hertzlik bir frekansa sahip olması ise, olayın saniyede kendini iki kere yinelediğini ifade eder.
Askatları yoktur, fakat üs katları vardır.
1 Hz (Hertz)
1 000 Hz = 1 KHz (Kilohertz)
1 000 000 Hz = 1 000 KHz = 1 MHz (Megahertz)
1 000 000 000 Hz = 1 000 000 KHz = 1 000 MHz = 1 GHz (Gigahertz)
(yukarıya devam eder. terahertz gibi)
| Frekans | Band |
| 10 kHz – 30 kHz | Çok Düşük Frekans (VLF) |
| 30 kHz – 300 kHz | Düşük Frekans (LF) |
| 300 kHz – 3 MHz | Orta Frekans (MF) |
| 3 MHz – 30 MHz | Yüksek Frekans (YF) |
| 30 MHz – 328.6 MHz | Çok Yüksek Frekans (VHF) |
| 328.6 MHz – 2.9 GHz | Aşırı Yüksek Frekans (UHV) |
| 2.9 GHz – 30 GHz | Çok Aşırı Yüksek Frekans (SHV) |
| 30 GHz ve daha üstü | Olağanüstü Aşırı Yüksek Frekans (EHF) |
Tablo 1: Radyo Frekanslarına İlişkin Sınıflama.
AM radyo dalgaları 550-1.700 kHz,
FM radyo dalgaları 88-108MHz
Ultrason ses dalgalarından faydalanarak görüntüleme sağlayabilen bir yöntemdir.
İnsan kulağının işitemeyeceği 2-10 MHz (1 Hertz = 1 titreşim/sn, MHz = 1 milyon hertz) ses dalgalarından faydalanılarak yapılan görüntüleme sistemidir. Ses dalgaları her organda aynı şekilde yansımaz. Her organa göre farklı şekilde yansıma özelliği vardır. Genellikle kadın doğum ve kadın hastalıklarında kullanılırken artık bütün tıbbi bölümlerde kullanılmaya başlanmıştır.
| Frekans Aralığı | Kablosuz Ağ |
| 2.45 GHZ | Bluetooth |
| 2.4 – 2.483 GHz | 802.11, 802.11b, 802.11g |
| 5.180 – 5.805 GHz | 802.11a |
| 1.22760 – 1.57542 | GPS |
Tablo 2: Kablosuz Ağlar Tarafından Kullanılan Radyo Frekansları.
FREKANSMETRE
1 saniyedeki peryot sayısını ölçen ölçü aletlerine frekansmetre denir.
