İnvertör

Güncelleme 15/06/2020

Inverter nedir?

Inverter enerji tasarrufu sağlamak için geliştirilmiş, Frekans değiştirici anlamına gelen ve Alternatif akımdan (AC), Doğru akıma (DC), Doğru akımdan (DC), alternatif akım (AC) 3 faz biçimine dönüştürülebilen, frekansı ve gerilimi ayarlanabilen bir cihazdır. Başka bir deyişle, 12,24 veya 48V dc akü voltajını, 230V AC 50 hz voltaja çevirirler. Filtre devresinden geçirerek şebekeden gelen gerilim dalgalanmaları , pik’ler v.s gibi bozucu Elektrik dalgalanmalarını temizleyip AC veya Servo Motorun hızını yüksek kalkış momentiyle sıfırdan istenen değere, istenen sürede ayarlayabilen yüksek teknolojili Motor hız kontrol cihazlarıdır. Kalkış akımları olmadığından şebekeye zarar vermez. On-Off sistem ile çalışmazlar. Minimum ve maksimum aralıklarda çalışırlar. İnverter vasıtasıyla evlerde kullandığımız televizyonlar, aydınlatma lambaları, bilgisayarlar veya elektrikli el aletleri araba, tekne, kamping gibi mobil ortamlarda çalıştırılabilirler.

İnverter çıkış dalga şekilleri nelerdir?

1- Modifiye sinüs İnverterler
2- Tam Sinüs İnverterler

Inverter’ler nerelerde kullanılırlar?

Araçlar, tekneler, kamping, karavanlar, rüzgar / güneş enerji uygulamaları için idealdir. İnverter ile aracınızdaki 12 V DC akü geriliminden 230 V AC gelirim elde edebilirsiniz. Modifiye sinüs inverterlerin çalıştırdığı cihazlara ek olarak motor, klima, buzdolabı, gibi ağır yükler ve hassas elektronik cihazları (Telekom, askeri, medikal vb.) sorunsuz çalıştırırlar. Hafif, kompakt ve yüksek frekans teknolojisi kullanılarak dizayn edilirler.

Notebook’lardaki inverter ne işe yarar?

Anakarttan gelen voltajı lcd ekranın gereksinim duyacağı yüksek voltaj seviyesine taşıyan devredir. Lcd ışığı aydınlatmadığında, ekran görüntüsünün aşırı silik olduğu durumlarda yada ekran ışığının titrediği zamanlarda floresanla ile beraber genellikle arızalandığından ilk şüphelenilen devrelerdir.

Inverterleri kullanımının amacı ve faydaları nelerdir?

1- Şebeke Frekansındaki bozucu etkilerden kaynaklı motor , mekanik aksam hatalarının en aza indirilerek motor ve mekanik aksam tamir bakım maliyetlerinin minimum seviyede tutulması , bu nedenlede motor ve mekanik düzen ömrünün uzatılmasını sağlar.

2- Şebeke deki Cos? 0.98~1 arasına getirerek şebekeden çekilen reaktif enerjiyi azaltarak Enerji tasarrufu sağlanması , bazı uygulamalarda %30 ~40 arası tasarruf sağlanabilmektedir.

3- Devir değişikliği için Dişli veya kasnak düzeneklerine ihtiyaç duyulmaması nedeniyle devir değişikliklerinin hızlı ve maliyetsiz yapılabilmesi.

4- Yumuşak yolverme özelliği nedeniyle ilk kalkış ve duruş anında mekanik düzeneklere yapılan darbeli kalkış ve duruş özelliğinin olmaması nedeniyle mekanik bakım ve arıza maliyetlerinde bir azalma , bakım sürelerinin ve ömürlerinin uzamasına katkıda bulunur.

Diğer ismi  “evirici” ‘dir. İnvertör, elektrik üretmez, sadece elektrik enerjisini dönüştürür. İnvertörler, aldığı doğru gerilimi önce kare dalgaya, ardından da sinüs dalgasına çevirir. Çevirme esnasında küçük miktarda kayıp meydana gelir. Yani invertör girişindeki güç çıkışındaki güçten daha büyüktür.
İnvertör içerisinde frekans düzenleyici, güç devresi ve denetim elemanları bulunur. UPS cihazlarında, güneş enerjisinden elektrik üretim sistemlerinde, AC motor kontrolünde, gsm ve haberleşme sektöründe, motorlu taşıtlarda şebeke gerilimi elde etmek gibi birçok alanda kullanılır.

DC gerilimden AC gerilim elde etmek için kullanılan bir cihazdır. Mesela UPS lerde de invertör+ convertör kullanılır. AC gerilim önce konvertörde doğrultulur (DC ye cevrilir) sonra da bu DC sinyal invertörde AC ye çevrilir. Inverter’i anlayabilmek için (örneğin şehir cereyanını 12 v DC ye çeviren pil şarj adaptörünüzün tersine,) 12 V doğru akımı 220 V şehir cereyanına çeviren bir adaptör gibi tahayyül etmek anlamanın en basit yolu olacaktır. Ancak burada vurgulamamız gerek en önemli husus şudur.

İnverter kendisi elektrik üretmez, Akülerdeki 12 volt doğru akımı kullanarak 220 volt AC ye çevirir ve kullandığı kadar enerjiyi aküden çeker. İnverter kullanmanın bir faydası da, 220 tarafında çekilen hatların daha ince kablolardan döşenebilmesidir.

Dolayısı ile inverter aküye yakın bağlanırsa 12 V tarafındaki kalın kabloların boyu kısa tutulabilecek, buna karşın 220 tarafındaki cihazlara gidecek hatlar daha ince kablolardan
kolayca döşenebilecektir Dikkat! . 12V DC akım insanlar için tehlikeli olmasa da, inverter tarafından üretilen 220 Volt AC de şehir cereyanı gibi ölümcüldür.

invertör; 12 voltu 220 ye çevirirken yaptıklarını ve sonuçlarını daha iyi anlayabilmek için basit hale getirilmiş birkaç kuralı bilmemiz fayda var. Ve bunu aşağıdaki soruyu cevaplayarak daha anlaşılır hale getirebiliriz. Örn. 120 Wattlık bir cihazın kullanımı akümüzden saatte kaç amper çeker. 220 volt tarafındaki kablomuzdan kaç, 12 v tarafından ise kaç amper geçer.

Burada inverterin akülerimize bağlı olduğu kablolar tarafını 12 Volt, inverterden cihazlarımıza giden 220 volt tarafını da 220 tarafı diye tanımlıyoruz.

Ups inverter; Herhangi bir cihazın Watt gücü= Voltajı x üstünden akan amper’dir. Dolayısı ile, Kural 2 üstünden akan amper = Cihazın Wattı / voltajı’dır. Bunları uygularsak 220 Volt tarafından =120 Watt/220 Volt=yak. 0. 5 Amp, 12 Volt tarafından da=120 Watt/12 Volt=yak 10 Amp geçecektir.

Akülerimizden çekilen enerji için, 220 tarafındaki değil 12 Volt tarafındaki amperi göz önüne almalıyız.

Diğer bir deyişle 120 Wattlık bir cihaz akülerimizde saate yak. 10 amper çekecektir. Görüldüğü üzere 220 voltta 0. 5 amper çeken bir cihaz 12 Voltta onun 20 katı olan 10 amper çekmektedir.
Bundan da inverterün 12 V tarafında neden çok kalın kabloların kullanılması gerektiği açıkça görülmektedir.

Peki inverterler gerçekten şehirde kullandığımız 220 Volt AC ye tam benzeyen cereyan üretebilirler mi? Evet üretebilirler de, ancak bu her zaman gerekli değildir. Bir çok ev cihazı için “Şehir cereyanı benzeri 220 Volt” bir besleme yeterlidir. Gerçek şehir cereyanı saniyede 50 defa yön değiştiren, yani 50 Hz de 220 Volt değerindeki bir gerilimdir.

Ups invertör; Gerilimin şiddeti bir sinüs dalga formu olarak değişmektedir. İşte inverterler de bu sinüs formuna benzeyen formlarda üretim yapmaya çalışırlar.
Bazı inverterler bu sinüs eğrisini genellikle tekli kare dalga formatı şeklinde benzetmeye çalışır.

Modifiye-sinüs inverterler sinüs eğrisini, kare dalgacıkların sayısını arttırarak merdiven basamağı formunda taklit ederken,
true-sinüs inverterler sinüs formunu tam olarak taklit ederler. Ev aletlerinin hemen hemen hepsi modifiye-sinüs dalgalı inverterlerle çalışabilmektedir.