Karbon Direnç

Karbon direnç

Karbon direnç yada karbon karışımı, toz halindeki karbon ve reçinenin ısıtılıp eritilmesi sonucu üretilir.

Plastik veya epiksin kaplanarak neme karşı koruma sağlanır. Sıcaklığa karşı kararlıdır. Az gürültülüdür
ve DC’den MHz’lere kadar çalışabilir. Fakat ani gerilim yükselmesinde, aşırı güç yüklemesinde zarar
görür.

Karbon dirençler tolerans oranları yüksek olan ve değerleri direnç eskidikçe değişen dirençlerdir.

Genel amaçlı en çok kullanılan dirençtir. Aşırı güç yüklemesi olmayan, fazla kararlılık gerektirmeyen
normal sıcaklıkta her devrede çalışabilir.

Direncin değerini karışımdaki karbon oranı belirlemektedir. Karbon dirençler büyük değerli dirençlerin yapılmasına müsaittir.

Karbon dirençler üretici firmalar tarafından 1/8 W, 1/4 W, 1/2 W, 1W’lık güçlerde, 1Ω’dan 22 MΩ’a kadar değerlerde imal etmektedirler. Karbon dirençlerin değer hassasiyetleri % 5-% 20 civarındadır. En fazla kullanılan direnç türü karbon dirençlerdir.

Devre gerçekleştirmelerinde devrede kullanılan direnç elemanlarının güçlerinin seçimine “diğer elemanların güçlerinin seçiminde de olduğu gibi” dikkat etmek gerekir.
Örneğin, teorik hesaplamalar sonucunda bir devredeki direnç elemanı üzerinde harcanan güç 0.8W olarak bulunmuş olsa bile, devre gerçekleştirildiğinde bu direnç elemanının gücünü 0.8
W’tan daha büyük olacak biçimde; örneğin standart değerler içinden 1W, seçmek gerekir. Aksi takdirde direnç elemanı üzerinde harcanan aktif güç, direnç elemanının aşırı ısınmasına ve yanarak bozulmasına neden olur.

Karbon dirençlerin direnç değerleri için yaygın olarak kullanılan standartlar E12 ve E24 standartlarıdır. Standart dirençlerin değerleri genel olarak iki şekilde belirtilir. Birinci olarak, üretici firma tarafından direnç üzerine direncin değeri (Ω, K Ω, M Ω olarak) ve güçleri (1/8 W, 1/4 W, 1 W olarak) yazılır. İkinci olarak, karbon dirençlerde direnç değeri ve tolerans dört renk bandı ile gösterilir.

Nikel –gümüş, nikel- krom gibi alaşımlardan tellerin, seramik gövde üzerine bir veya iki kat sarılarak üzerlerinin yalıtkan malzeme ile kaplanmasıyla imal edilir. Ayarlanan yada sabit şekilde olurlar. Ayarlı tiplerde bir hat boyunca tellerin üzerindeki yalıtkan kazınır.

Karbon ve tel sarımlı dirençlerin teknik özellikler bakımından karşılaştırılması

Karbon dirençler	Tel sarımlı (taş) dirençler
Büyük değerli direnç yapmaya uygundur.	Küçük değerli dirençleri yapmaya uygundur.
Küçük akımlı devrelerde kullanılır.	Büyük akımlı devrelerde kullanılır.
Direnç değeri renk koduyla belirtilir.	Direnç değeri gövde üzerinde yazılıdır.
Güçleri 1/10 W-5 W arasında değişir.	Güçleri 2 – 225 W arasındadır.