Lehimleme, metallerin, erime noktası düşük olan bir alaşım metal kullanılarak birleştirilmesi olarak tanımlanabilir. Kaliteli lehimleme yapmak için, iyi bir havya, kaliteli lehim ve kaliteli lehim pastasının olması şarttır.
Lehimleme üç amaçla yapılır.
1- İmalat-montaj
2- Soğuk lehim giderme
3- Tamir amaçlı malzeme değiştirme
Lehim, kurşun ve kalayın belli oranlarda alaşımından meydana gelmiştir. İdeal kalay/kurşun oranı ise %60 kalay, %40 kurşundur. Bununla birlikte 63/37 (% 63 kalay, %37 kurşun) oranlarına sahip lehimler de kullanılır. Bir süre önce devre kartı üreten bir firma 60/40 oranından 63/37 oranına sahip lehime geçiş yaptı; çünkü kitlesel üretim sırasında bazı yüzey montaj yongalarının lehimlenmesinde daha etkili olabilmektedir. 63/37 oranı (azami erime kabiliyeti olan) ,su gibi tek sıcaklıkta donarlar; fakat 60/40 lehimleri plastiğe benzer bir davranış sergilerler ve bir kısmı donduğu halde bir kısmı hala sıvı halde kalabilmektedir. Bu 63/37 tipi lehimlerin daha hızlı donduğu, daha iyi yayıldığı anlamına gelir, böylece daha az sorunlu bağlantılar oluşturulabilir.Teori bir tarafa söylemek gerekirse bu farkların el ile lehimleme yapıldığında hissedilmesi zordur.
Avrupa parlamentosunun 2002/95/EC direktifine göre 1 temmuz 2006 tarihinden itibaren kurşunsuz lehim kullanımına geçilmiştir. Bu tarihten sonra firmalar imal edilecek ve satılacak ürünlerde de bu şarta uyulması zorunluluğuna uymak zorundadır. Kullanılacak kurşunsuz lehimleme telinin içeriği ise; %95.5Sn(Kalay),/ %3.8Ag(Gümüş)/ %0.7Cu(Bakır)’dan oluşmaktadır.
Kurşunsuz lehim, kurşunlu lehime göre daha uzun sürede ve daha yüksek ısıda erimektedir. O yüzden de kurşunsuz lehimleme yapmaya uygun malzemeler kullanılmalıdır.
Elektronik cihazların yaptığı arızaların pek çoğu soğuk lehimden kaynaklanır. Soğuk lehimler elektriksel açıdan kötü bağlantılardır ve devrenizin çalışmasını engelleyebilirler. Cep telefonları vb elektronik cihazlar gelişmiş ileri seviye otomasyon sistemleri kullanılarak imal edilmektedir. Bu sebeple yapılan işlemler sonucu soğuk lehim adıyla tabir ettiğimiz durum oluşmaktadır. Bu durum servis ortamında düzeltilip ortadan kaldırılmakta ve arızalar bu şekilde onarılmaktadır.
Kullanma süreci içerisinde birleştirilen kısımların birbirleriyle olan teması darbe, yere düşme, kasılma vb sebeplerle kaybolunca cihazın bir şekilde çalışmamaya başladığını görürüz. PCB’ ye tıklayarak, ufak darbeler yaparak hatta bordu hafiften eğip bükerek soğuk lehim olan bölgeyi veya elemanı tespit edebiliriz.
Soğuk Lehim, tanecikli yapıdaki dış görüntüsü ve parlak olmayan gri renginden kolaylıkla tanınabilir ve gene aynı kolaylıkla düzeltilebilirler. Bir soğuk lehimi düzelmek için önce eski lehimin alınması gerekir.
Lehimleme, basit gibi görünmesine rağmen lehim yapmak bir uzmanlık işidir. Elektronik cihaz onarımı yapacak teknisyenin kesinlikle sahip olması gereken bir beceridir. Sürekli pratik yapınca artan ve zamanla gelişen bir beceridir.
