Logaritmik Yükselteç

Güncelleme 15/06/2020

Şekil 1 – Logaritmik Yükselteç
OP – AMP ile gerçekleştirilen logaritmik yükselteçler, analog bilgisayarlarda matematiksel işlemleri gerçekleştirmede kullanılır. Şekil 1 ‘deki, logaritmik yükselteç aynı zamanda faz çeviren yükselteç yapısındadır. Geri besleme elemanı olarak bir transistör kullanılmaktadır. Burada, transistörün beyz-emiter ekleminden faydalanılarak logaritma işlemi yapılmaktadır. Yükseltme işleminin logaritmik olması, transistörün beyz-emiter ekleminden ileri gelmektedir.
Logaritmik yükselteç devresinde;

V_o = V_BE = (60 mV) . log(I_c / I_o) olmaktadır.

Io değeri sabit olup, oda sıcaklığında 10-13 Amper değerindedir. Logaritmik yükselteçte, Vi giriş gerilimindeki ve dolayısıyla Ic akımındaki doğrusal değişmeler, çıkışta ve B-E ekleminde logaritmik bir artışa neden olmaktadır. Formüldeki logaritma 10 tabanlı logaritmadır. Vi gerilimindeki 10 kat artış kollektör akımında da 10 katlık bir artışa neden olur. log 10 = 1 olduğundan çıkışta da 10 katlık bir artışa neden olur. Vi giriş gerilimi 100 kat arttırıldığında, çıkışta 60 x 2 = 120 mV ‘luk bir artışa sebep olacaktır.