Nokta Temaslı Diyot

Güncelleme 16/08/2024

Nokta Temaslı (kedi bıyığı, dedektör) Diyot elektronik alanında ilk kez kullanılan diyottur. 1900-1940 yılları arasında radyo alanında kullanılan galenli ve pritli detektörler kristal diyotların ilk örneğidir. Galen veya prit kristali üzerinde gezdirilen ince fosfor-bronz tel ile farklı istasyonlar bulunuyordu. Bunlara, kristal dedektör veya kristal diyot denir. Nokta temaslı germanyum diyot veya silikon diyotlar geliştirilmiştir.

Nokta temaslı diyotlar germanyum ve silisyumdan imal edilir. Diyotun iç görünümü kedi bıyığına benzediği için diyota bu isim verilmiştir. Silisyum veya germanyum nokta temaslı diyot; 0,5 mm çapında ve 0,2 mm kalınlığındaki n-tipi kristal parçacığı ile “berilyum bakır” veya “fosfor-bronz” bir telin değmesini sağlamaktadır.

Bu tür diyotta, n-tipi kristale noktasal olarak büyük bir pozitif gerilim uygulanır. Pozitif gerilim temas noktasındaki bir kısım kovalan bağı kırarak elektronları alır. Böylece, çok küçük çapta bir p-tipi kristal ve bundan dolayı da PN diyot meydana gelir.

Günümüzde nokta temaslı diyotların yerini jonksiyon diyotlar almıştır. Ancak elektrotları arasındaki kapasitenin çok küçük olması sebebiyle yüksek frekanslı devrelerde kullanılmaktadır. Ters yön dayanma gerilimleri düşük olduğundan dikkatli kullanılmalıdır.

Nokta temaslı diyotlarda P tipi parça, N tipi parçaya göre noktasal küçüklüktedir. P elemanı ile kontağı (teması), 0,1 mm çapında tungsten-molibden alaşımlı kıvrık tel sağlar. Kedi bıyığına benzeyen ince telin kaynak olduğu uç, katot ucudur. Nokta kontaklı diyotdun elektrotlar arası kapasitesi 1-2 pF gibi küçük bir değere düşürülebildiği için bu nokta temaslı diyotlar, diğer diyotlara göre daha uygundur. Yüksek frekanslı dedektör (seçme, ayırma) devrelerinde vb. kullanılır.

Nokta Temaslı Diyotların Kullanım Alanları

“Nokta temaslı silikon diyotlar” elektronik devreler de, televizyon, video dedeksiyonunda, mikro dalga karıştırıcısında, “nokta temaslı germanyum diyotlar ise” radyo frekans devreleri, ölçü aletlerinde (voltmetre,dalgametre, rediktör vs…) kullanılır.

Nokta temaslı diyota örnek; AA134 nokta temaslı diyot:Doğru yöndeki direnci 75 Watt , ters yöndeki direnci 3,5 MWatt kadardır. Kristal diyot fiyatları çektiği akıma gerilime ve gücüne göre değişir.

 

Şekil – Nokta temaslı diyot Genel yapısı P bölgesinin oluşumu	Şekil  – Nokta temaslı germanyum diyodun karakteristik eğrisi