Ohm Kanunu Deneyi
Güncelleme 15/06/2020
Ohm kanunu deneyini gerçekleştirmek için aşağıdaki şekildeki gibi kapalı bir devre kuralım. Reosta, ampermetre devreye seri, voltmetre ise paralel bağlanmıştır. Şimdi akımın, gerilim ve dirence göre değişmesini inceleyelim.
Akım şiddeti gerilim ve dirence göre değiştiği için önce gerilimi sonrada direnci sabit tutalım ve akımın değişmesini görelim.
Gerilimi sabit tutalım: Kollu reostanın kolunu 50 Ω karşısına alalım, voltmetre 220 volt gösterirken ampermetrenin gösterdiği sayıyı bir yere işaretleyelim. Bu defa reostanın kolunu 100, 150 Ω karşısına getirelim yine bu değerler için ampermetrenin gösterdiği değerleri tespit edelim. Her defasında gerilim 220 volt olarak sabit tutulmuştur.
Gerilim sabit tutulup direnç değiştirildiği için bulunan değerleri bir çizelgede toplayabiliriz.
Ölçülecek büyüklük | Gerilim | Direnç | Akım şiddeti |
Aletin adı | Voltmetre | Reosta | Ampermetredeki değer |
Birinci deney | U=220V | R1=50 Ω | I1= 4,4 A |
İkinci deney | U=220V | R2=100 Ω | I2=2,2 A |
Üçüncü deney | U=220V | R3=150 Ω | I3=1,46 A |
Çizelgeden anlaşılacağı gibi devrede gerilim sabit tutulmuş, direnç arttırılmıştır. Buna karşılık akım şiddeti azalan bir durum göstermiştir. Bunu, ampermetre den tespit ettiğimiz gibi aynı değerleri, ohm kanunu uygulayarak ta bulabiliriz.
Bundan dolayı bir devredeki akım şiddeti, direnç ile ters orantılıdır.
Bu değerleri bir çizelgede toplayabiliriz.
Ölçülecek büyüklük | Gerilim | Direnç | Akım şiddeti |
Aletin adı | Voltmetre | Reosta | Ampermetre |
Birinci deney | U1 =120 V | R=50 Ω | I1= 2,4 A |
İkinci deney | U2 =200 V | R=50 Ω | I2 = 4 A |
Üçünçü deney | U3=220 V | R=50 Ω | I3= 4,4 A |
Çizelgeden anlaşılacağı gibi direnç sabit tutulduğu halde gerilim arttırılacak olursa devrenin akım şiddeti gerilim ile doğru orantılı olarak çoğalır.
Yukarıda açıklanan iki denemenin sonucunu ifade edecek olursak;
akım şiddeti gerilim ile doğru, direnç ile ters orantılıdır.
Formül olarak;
Akım şiddeti = Gerilim / Direnç I = U / R ohm kanunu formülü bulunur.
Ohm Kanununa Göre Akım Şiddeti, Gerilim (Voltaj) ve Direnç Birimlerinin Tanımları
Ohm kanunu formülünden ve bunun birimlerinden faydalanarak akım şiddeti, gerilim ve direnç birimlerini tanımlayabiliriz.
Akım şiddeti birimi (Amper); Bir ohm’luk direncin iki ucu arasındaki gerilim bir volt ise bu dirençten geçen akım şiddetine bir amper denir.
Gerilim birimi (Voltaj); Direnci bir ohm olan bir alıcıdan geçen akım şiddeti bir amper ise bu alıcının iki ucu arasındaki gerilim bir volt olur.
Direnç birimi (OHM); Bir amperlik akım çeken bir alıcının iki ucu arasındaki gerilim bir volt ise bu alıcının direnci bir ohm olur.