PNP Tekniği ile baskı devre yapımı
Güncelleme 17/11/2015
Malzemeler; *PNP Kağıdı, *Lazer Printer *Perhidrol *Tuz Ruhu *Ütü
1- Öncelikle PCB’sini yapacağınız devreyi bir PCB programı ile bilgisayarda çizmeniz gerekmektedir. Çizim için çok sayıda ücretli ve ücretsiz program bulunmaktadır. Genelde profesyonel devre kartlarının hazırlanması için düşünülmüş bu programların kullanımının öğrenilmesi oldukça zordur. Bu nedenle basit devre kartları için bu tip programlara gerek yoktur. Bu iş için tavsiye ettiğim program Express PCB dır. (www.expresspcb.com) Ücretsiz bir program olan Express PCB yeterli özelliklere sahip kullanımı kolay bir programdır.
2- Çizilen PCB öncelikle programın “Print” seçeneği ile boş bir kağıda basılır. ExpressPCB’den alınan çıktılar gerçek boyutludur. Böylece kullanacağınız elemanları aldığınız çıktının üzerine yerleştirerek elemanların yerlerine tam olarak oturup oturmadığını kontrol edebilirsiniz. Bazı durumlarda elinizdeki elemanlar programda tanımlanmış olan standart elemanlardan daha büyük boyutlu olduklarından elemanları ilgili yerlerine yerleştirmekte sorunlar yasayabilirsiniz. Çeşitli denemelerden sonra hazırladığınız PCB düzeni hoşunuza gittiğinde beyaz kağıda bir çıktı daha alin. Böylece yeniden ayni kağıdı yazıcıya soktuğunuzda tam olarak nereye basacağını bilirsiniz. Basılmiş kağıdın PCB gelen yerine gerekli ebatlarda mavi kağıt kesilir. Mavi kağıdın bir yüzü mat, diğer yüzü ise parlaktır. Kağıdın mat yüzeyine baskı yapılmalıdır. Mavi kağıt baskı yapılacak mat yüzeyi yukarı gelecek şekilde bir bant yardımı ile birkaç ucundan yazıcıya takılmayacak şekilde tutturulur. Kullanılan yazıcı mutlaka lazer yazıcı olmalıdır! Mürekkep püskürtmeli yazıcı ile mavi kağıda çıktı almanız bir ise yaramayacaktır. Mavi kağıt asla arkadaşında normal bir kağıt olmadan yazıcıya sokulmamalıdır!
3- Mavi kağıda baskı alındıktan sonra PC’mizi yapacağımız bakir uygun ebatlarda keşiler. Kesilen plaka parlak bakir rengini alana kadar zımparalanıp yıkanır. Zımparalama işlemi için evlerde bulununsan bulaşık teli veya bulaşık süngerlerinin arkasında bulunan yeşil bölümü kullanabilirsiniz. Yağ çözücü bir deterjan kullanmanızda faydalı olabilir. Bakir levhayı temizledikten sonra sadece kenarlarından tutunuz, parmak ile bakir yüzeye dokunmayız. Bakir yüzey üzerinde oluşacak parmak izi levhanın o bölümünün asitte erimesini engelleyebilir.
4- Yazıcıdan çıkartılan basilmiş mavi kağıt baskı yapılmış mat yüzeyi aşağı (baskı yapılmış yüzey bakir levhaya dokunacak) gelecek şekilde yanlarından bantlar yardımı ile hazırlanılan bakir plakaya tutturulur.
5- Tutturma işlemi yapıldıktan sonra hazırlanan plakanın üzerine 2-4 kat kağıt konulur. Kağıtların bos, üzerine baskı alınmamış olması önemlidir (Baskı alinmiş kağıt kullanılması durumunda ütünün tabanı kirlenecektir). Orta ısıya ayarlanmış, buharı kapatılmış bir ütü kağıtların üzerine yerleştirilir. Ütü bastırılarak 5-10 dakika kadar beklenir. Bu işlemin amacı mavi kağıttaki ton erin ısınıp eridikten sonra bakir plakaya yapışmasıdır.
6- Süre dolduğunda mavi kağıt yanlarından hafifçe açılarak baskı yapılan kısımların bakir plakanın yüzeyine geçim geçmediği kontrol edilir. Toner tamamen bakir plakanın üzerine geçtiyse mavi kağıdı yavaş ve dikkatli bir şekilde bakir levhadan ayırabilirsiniz.
7- Mavi kağıt yöntemi her ne kadar çok kaliteli sonuçlar verse de ya bizim sabırsızlığımız yada yapımdaki aksamalardan dolayı bazen tam olarak bakir plakaya aktırılamayabilir. Bunu düzeltmenin en güzel yolu su geçirmez kalem ile eksik kalan yerleri düzeltmektir.
8- Tüm bu işlemleri bitirdikten sonra bakir levhayı sıcak suda eritilmiş demir(III) klorür çözeltisine atabiliriz. Çözeltinin hazırlanmasından dikkat edilecek noktalar: Sıcak su plakayı eriteceğimiz kabin dibinde 2-3 mm olmalıdır. Yoğunluğun yüksek olması daha çabuk sonuç almamızı sagular. Bu şekilde kaba konduktan hemen sonra demir (III) klorürü koyarsanız daha çabuk erimesini sağlarsınız. Kapta eritme işlemi yakarken PCB nin üzerinden devamlı su geçmesini sağlamak için kaba beşik hareketini uygulayabilirsiniz.
9- Gerekmeyen tüm bakir eridikten sonra yine bulaşık teli ile erimiş toneri kazıyabilirsiniz. Delikleri de deldikten sonra PCB’niz kullanıma hazırdır.