Pnp Tipi Transistörün Polarılması

PNP transistörün, NPN transistöre göre, yapımında olduğu gibi, polarma geriliminde de terslik vardır. Şekil 1 ‘de bir PNP transistöre polarma geriliminin uygulanışı gösterilmiştir.

Şekilden de anlaşıldığı gibi, PNP transistörde de, NPN ‘de olduğu gibi polarma geriliminin yönleri iki şekilde tanımlanır:

1 – Diyot bölümlerine göre tanımlama

  • Emiter – Beyz diyodu, doğru polarılır.
  • Collector – Beyz diyodu, ters polarılır.

2 – Polarma geriliminin kristal yapıya uygunluğuna göre tanımlama:

  • Emiter P tipi kristaldir: Kristal yapısına uygun, pozitif (+) gerilim uygulanır.
  • Beyz N tipi kristaldir: Kristal yapısına uygun, negatif (-) gerilim uygulanır.
  • Collector P tipi kristaldir: Kristal yapısına ters, negatif (-) gerilim uygulanır.

Polarma durumuna göre devreden akan akımların yönü de Şekil 1 ‘de gösterilmiş olduğu gibidir.
Daima IE = IB + IC ‘dir.

Pnp Tipi Transistörün Polarılması
Şekil 1 – PNP tipi transistörün polarılması ve akım yönleri
a. Jonksiyonel gösterilimdeki bağlantı
b. Sembolik gösterilimdeki bağlantı

Pnp Transistörün Çalışması

PNP transistörde, NPN transistördeki elektron yerine, pozitif elektrik yükleri (oyuklar), ve pozitif elektrik yükleri yerine de elektronlar geçmektedir.Bu durumda, Şekil 2 ‘den da anlaşılacağı gibi, PNP transistördeki akım iletimi pozitif elektrik yükleri ile açıklanmaktadır.
Şekil 2 ‘dan takip edilirse PNP transistörün çalışması şu şekilde olmaktadır:

  • VEB besleme kaynağının pozitif kutbunun itme, negatif kutbunun çekme kuvveti etkisiyle, emiterdeki pozitif elektrik yükleri (oyuklar) atomdan atoma yer değiştirerek bayze doğru akar.
  • Bu hareketlenme sırasında pozitif elektrik yükleri (oyuklar) collectore bağlı VCB besleme kaynağının negatif kutbunun çekme kuvveti etkisi altında kalır.
    VCB gerilimi VEB ‘ye göre daima daha büyük seçildiğinden; pozitif elektrik yüklerinin
    (oyukların) %98 – %99 gibi büyük bir bölümü collector elektroduna doğru, %1 – %2 gibi
    küçük bir bölümü de beyz elektroduna doğru akım iletimi sağlar.
    Pnp Tipi Transistörün Polarılması

Şekil 2 – PNP transistörde pozitif elketrik yüklerinin ve elektronların hareketi
(++>) : P bölgesindeki pozitif elektrik yükü (oyuk) yolları
(–>) : N bölgesindeki ve dış devredeki elektron yolları
(— >) : Dış devredeki akım yönü.
Pnp Tipi Transistörün Polarılması: Verici katkı maddesi atomu
“+” : Pozitif elektrik yükü (oyuk)
Pnp Tipi Transistörün Polarılması: Alıcı katkı maddesi atomu
“-” : Elektron
Aynı zamanda collector bölgesindeki azınlık taşıyıcılar durumunda bulunan az sayıdaki elektronlar da VCB ‘nin etkisiyle beyz elektroduna doğru hareket eder. Bu hareket, ters yön (kaçak) akımını yaratır.Bu arada, bir miktar pozitif elektrik yükü de, beyzdeki serbest elektronlar ile birleşerek nötr hale gelir.

Dış devredeki gelişmeler:

Şekilde gösterildiği gibi, emiterden VEB besleme kaynağının “+” kutbuna ve oradan da beyz’e ve VCB besleme kaynağının üzerinden collectore, elektron akışı başlar.

Kağıt üzerinde gösterilen akım yönü de, yine şekildeki gibi, besleme kaynağının “+” kutbundan “-” kutbuna doğru olmaktadır.

ÖZETLE:

Bir PNP transistördeki akım iletimi, Şekil 3 ‘de gösterildiği gibi, pozitif elektrik yükleri (oyuklar) ile sağlanmaktadır.
Şekil 3 ‘de ayrıca transistörü oluşturan iki diyodun sembolik bağlantısıda gösterilmiştir…Pnp Tipi Transistörün Polarılması
Şekil 3 – PNP transistörde akım iletimini sağlayan pozitif elektrik yüklerinin (oyuk) akış yönleri ve transistörün ters bağlı iki diyot halindeki görüntüsü

Yorum bırakın

Scroll to Top