RAM Nedir?
Güncelleme 16/08/2024
Ram ne demek ?
Bilgisayarlardaki veriler için hızlı erişim ve geçici veri depolama sağlamaktadır.
RAM, bilgisayarda kısa süreli hafıza görevini üstelenen bir sistemdir. Geçici olarak RAM üzerinde depolanan veriler sisteme işlendikten sonra silinir. Silinen verilerin yerine yeni veriler getirilir ve döngü bu şekilde devam eder.
RAM açılımı (Random Access Memory – Rastgele Erişimli Bellek)
RAM, işlemci ile HDD/SSD gibi sabit veri depolama arasında yer alır. Bir bilgisayar açıldığında işlemci HDD/SSD’den veriler (işletim sistemi gibi) ister ve bunu RAM’e yükler. RAM, en hızlı SSD’lerden bile binlerce kat hızlıdır. RAM, en hızlı SSD’lerden bile önemli ölçüde daha hızlıdır. Dolayısıyla uygulamaları ve verileri işlemcinin yanında tutmak için daha fazla RAM’e sahip olmak, işlemlerin daha hızlı ve verimli olmasına yardımcı olur.
Ram bellek nedir ?
RAM içerisinde anlık olarak veriler depolanır. Geçici olarak depolanan veriler, işlendikten sonra gerekli bileşene gönderildiği anda silinir. Silinen verilerin yerine ihtiyaç duyulan yeni veriler getirilir. Cihaz üzerinde yapılan her bir işlemde bu döngü tekrarlanır.
Ram Çeşitleri Nelerdir?
RAM çeşitleri, teknolojinin gelişimiyle birlikte zaman içinde farklı tiplere ve özelliklere sahip olarak değişir. RAM’in temel olarak iki ana türü bulunur: statik RAM (SRAM) ve dinamik RAM (DRAM). Bu iki ana türün de kendi içerisinde çeşitli alt türleri ve sürümleri mevcuttur. İşte bazı yaygın RAM çeşitleri:
Statik RAM (SRAM): SRAM, veriyi depolamak için flip-flop devreler kullanır ve bu nedenle DRAM’den daha hızlıdır. Bununla birlikte, SRAM hücreleri daha fazla alana ihtiyaç duyar ve daha pahalıdır. SRAM genellikle önbellek belleği (cache memory) olarak kullanılır.
Dinamik RAM (DRAM): DRAM, veriyi depolamak için kapasitörler kullanır ve bu nedenle düzenli olarak yenilenmesi (refresh) gerekir. Bu süreç, DRAM’ın hızını ve enerji verimliliğini azaltır. Bununla birlikte, DRAM hücreleri daha az alan kaplar ve daha ucuz bir seçenektir. DRAM, bilgisayarların ana belleği (system memory) olarak yaygın şekilde kullanılır.
DRAM’ın popüler alt türleri ve sürümleri:
- Synchronous DRAM (SDRAM),Eş Zamanlı Dinamik RAM
bellek hızını CPU saat hızı (clock speed) ile senkronize eder. Böylece bellek kontrolcüsü istenen veri hazır olduğunda saat hızını kesin olarak bilir. Bu sayede işlemci aynı sürede daha fazla sistem isteğine yanıt verebilir. - Rambus DRAM (RDRAM) adını üretici Rambus firmasından almaktadır. 1GHz değerine ulaşan aktarım hızları ile oyun cihazları ve grafik kartlarında kullanılan bu bellekler 2000lerin başlarında oldukça büyük talep görüyordu.
- Double Data Rate SDRAM (DDR SDRAM) , Çift Veri Hızlı Eş Zamanlı Dinamik RAM bellek teknolojisi aslında “synchronous” teknolojisinin geliştirilmiş halidir denebilir. SDRAM teknolojisinin bantgenişliğini iki katına çıkarılması sayesinde geliştirilmiştir. Saat frekansını değiştirmeden; saat sinyalinin (clock signal) yükselen ve düşen kısımlarında veri aktarılmasını sağlayarak, iki kat daha fazla veri işleme imkanı sunulmuştur.
DDR (DDR1) (Çift Veri Hızı Senkronize Dinamik RAM)
DDR, SDRAM’ın (Single Data Rate SDRAM) halefi olarak ortaya çıktı ve veri aktarım hızını iki katına çıkardı. 2000 yılında piyasaya sürülen DDR, saat hızını ve veri bant genişliğini artırarak daha hızlı performans sağladı. DDR bellekler, 200 MHz’den 400 MHz’e kadar saat hızlarında çalışır ve saniyede 1.6 GB’a kadar veri aktarım hızına ulaşabilir.
DDR2
2003 yılında piyasaya sürülen DDR2, DDR1’e göre daha düşük güç tüketimi ve daha yüksek saat hızları sunar. DDR2, 400 MHz’den 800 MHz’e kadar hızlarda çalışırken, verimliliği artırmak için “prefetch buffer” boyutunu 2 bit’ten 4 bit’e çıkardı. Bu, DDR2’nin önceki nesle göre iki kat daha hızlı veri aktarım hızına sahip olmasını sağladı.
DDR3
2007’de piyasaya sürülen DDR3, DDR2’ye göre daha da gelişmiş performans özellikleri sundu. 800 MHz’den 1600 MHz’e kadar saat hızları sunan DDR3, daha düşük voltajda (1.5V) çalışarak enerji verimliliğini artırdı. Ayrıca, daha büyük kapasite modülleri (4GB, 8GB, hatta 16GB) ile donatılabilme yeteneği sunar.
DDR4
2014 yılında gelen DDR4, DDR3’ün üzerine önemli iyileştirmeler getirdi. 2133 MHz’den başlayarak 3200 MHz’e kadar hızlarda çalışabilen DDR4, 1.2V düşük voltajda işlem yapar. Bu da daha az enerji tüketimi ve daha az ısınma demektir. Ayrıca, DDR4, daha yüksek kapasite destekleri (16GB’dan 64GB’a kadar) ile gelir, bu da onu veri merkezleri ve iş istasyonları için ideal kılar.
DDR5
2020’de tanıtılan DDR5, şu anda pazardaki en gelişmiş RAM teknolojisidir. DDR4’e kıyasla iki kat daha fazla bant genişliği ve veri hızları sunan DDR5, 4800 MHz’den 8400 MHz’e kadar hızlarda çalışır. Daha düşük güç tüketimi (1.1V) ve artırılmış kapasite destekleri ile DDR5, geleceğin yüksek performans gerektiren uygulamalarına yönelik ideal bir çözümdür.
Frekans Aralığı: RAM’in çalışma frekansı, veri aktarım hızını doğrudan etkiler. Daha yüksek frekanslar, daha hızlı veri transferi anlamına gelir.
Voltaj: Daha düşük voltaj değerleri, enerji tüketiminin azaltılmasına ve dolayısıyla daha az ısınmaya katkıda bulunur.
Prefetch: Bir döngüde bellekten alınan bit miktarını ifade eder. Prefetch büyüklüğü arttıkça, bir seferde daha fazla veri işlenebilir.
Maksimum Modül Kapasitesi: Tek bir bellek modülünde sağlanabilen maksimum kapasite.
Veri Transfer Hızı: Belleğin teorik maksimum veri transfer hızları.
Verimlilik: Enerji kullanımı ve performans dengesine göre genel verimlilik değerlendirilmesi.
DRAM paket tipleri
- Single In-Line Memory Module (SIMM)
SIMM modüller 90’lara kadar uzunca bir süre kullanılan, ancak sonrasında kullanımı sona eren DRAM bellek tipidir. 32-bit veri yoluna sahip olan modüller, 30 ve 72 pin (temas noktası) olan iki farklı fiziksel yapıda sunuluyordu. - Dual In-Line Memory Module (DIMM)
Günümüzde kullanılan bellek modüllerinin de dahil olduğu DRAM tipidir. Çift sıralı olarak çevrilebilecek “Dual in-line” ifadesi, temas noktalarının (pin) RAM modülünün her iki yanında olduğunu belirtmektedir. DIMM modüllerin ilk örneği olan SDRAM (Synchronous DRAM) modüller; SIMM modüllerin iki katı daha fazla veri aktarımı sunan, 64-bit veri yolunu destekleyen 168-pin bağlantısına sahiplerdi. Daha geniş veri yolu DIMM modül üzerinde daha fazla verinin işlenebilmesi, yani sistem performansının artışı demektir.