Transistörlerin Katalog Bilgileri

Bir transistör hakkında bilgi edinmek gerektiğinde üzerindeki ve katalogdaki bilgilerden yararlanılır.
Daha geniş bilgi içinde, üretici firmadan yayınlanan tanıtım kitabına bakılır.

Transistör Üzerindeki Harf ve Rakamların Okunması

Transistör üzerindeki birçok işaret JEDEC, JIS, ya da Pro-Electron kodlarını içerir. IC’ler  ( integrated circuits ) yani entegre devreler ise bildiğimiz gibi 741, 4001 yahut 7400 gibi rakamlarla belirtilmiştir. Bu rakamlar ön ek ile son ek arasındadır. Lütfen bu rakamları tarih kodu ile karıştırmayın. Entegre devreler parça numarası ve tarih kodu olmak üzere iki rakamlıdır, Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi transistörlerle ilgili kodlama standartlarına gelecek olursak temel olarak üç standarttın kullanıldığını görürüz. Bunlar sırasıyla:

1 –  JEDEC STANDARTINA GÖRE KODLAMA

Bu standartta  parça numaraları, içeriklerini: Rakam, harf ve sıralı numaralardan ( son ek ) alırlar.

Harf ‘N’ ve ilk rakam ‘1′ diyotları,

‘2′ transistörleri ,

‘3′ 4 bacaklı parçaları

ifade eder ve böyle devam edip gider. 4N ve 5N “optocoupler” lar için ayrılmıştır. 100 den 9999 kadar rakamlar parçanın üretim tarihini gösterir.

Şayet yazılmışsa son ek bir çok şey ifade eder. Örnek: 2N2222A , 2N2222 nin daha gelişmiş modelini gösterir. (Daha yüksek kazanç, frekans ve voltaj sınırları gibi.) Daima katalogdaki değerleri kontrol etmekte büyük fayda olduğunu özellikle belirtmek isterim. Bu kodlama standardına ilişkin birkaç örnek verecek olursak:

1N914 ( diyot )

2N2222, 2N2222A, 2N904 ( transistör )

Not: JEDEC üretimi 2N222A metal kasalı transistorun plastik olarak üretilen tipi PN2222A olarak işaretlenmiştir.

2 – JAPON ENDÜSTİRİYEL STANDARTI  ( JIS )

Bu üretim standardında parça numaraları: Rakam, iki harf, sırasal numara ve bazen son ek’den ibarettir.

İlk rakam 1 diyotları, 2 Transistörleri, daha sonra gelen harfler ise elektronik parçanın ne olduğunu gösterir.

SA: PNP HF transistör
SB: PNP AF transistör
SC: NPN HF transistör
SD: NPN AF transistör
SE: Diyod
SF: Tristör
SG: Gunn Diyodlar
SH: UJT
SJ: P-Kanal FET
SK: N-Kanal FET
SM: Triak
SQ: LED
SR: Doğrultucu
SS: Sinyal Diyodları
ST: Avalanche Diyodlar
SV: Varikap
SZ: Zener diyodlar

10 – 9999 a kadar sıralanmış olan numaralar ve zaman zaman kullanılan son ekler bu tip üretimlerin çeşitli Japon kuruluşları tarafından onaylandığını gösterir. Transistörler daima 2S ile başlar. Kılıf üzerine kodlama yapılırken bazen 2S kullanılmaz. Örneğin 2SC733 yerine sadece C733 yazılabilir.

JIS standardına göre transistör kodlamalarıyla ilgili olarak aşağıdaki örnekleri verebiliriz.

2SA1187, 2SB646, 2SC733 gibi.

3 – PRO-ELECTRON STANDARDI ( Avrupa )

Bu sistemde, parça numarası : İki harf, sırasal numara ve son ek’ten oluşur.

İlk harf parçanın yapıldığı malzemeyi gösterir.

A = Germanyum – Ge
B =  Silisyum – Si
C =  Galyum arsenid  – Ga As

İkinci harf, parçanın ne olduğunu gösterir.

A = Diyod  RF
B = Diyod  varaktör
C = Transistör  AF, küçük sinyal
D = Transistör  AF, Güç
E = Tunel diyod
F = Transistör  HF,  küçük sinyal
K=  Hall efekt elemanı
L=  Transistör HF, güç
N=  “Opto-Coupler”
P=   Radyasyona duyarlı eleman
Q =  Radyasyon yayan eleman
R =  Tristör  düşük güç
T =  Tristör  güç
U =  Transistör  güç, anahtarlama
Y =  Doğrultucu
Z =  Zener yahut voltaj regülatör diyodu

Üçüncü harf parçanın endüstriyel veya ticari kullanılışına göre W, X, Y yahut Z harflerini ve 100 den

9999a kadar sıralanmış rakamları alırlar.

Örnek : BC108A, BAW68, BF239, BFY51 gibi.

Yukarıda açıkladığımız kodlamalar yerine bazı üreticiler üretimlerine kendi ön eklerini verirler. Bu tür  kodlamalardan bazıları aşağıdadır.

MJ  =  Motorola Güç , metal kasa
MJE=  Motorola güç, plastik kasa
MPS= Motorola düşük güç, plastik kasa
MRF= Motorola HF, VHF ve mikrodalga transistörü
RCA= RCA üretimi
TIP = Teksas Instruments  ( TI ) güç transistoru, plastik kasa
TIPL – TI = Planar güç transistörü
TIS = Küçük sinyal transistörü  ( plastik kasa )
ZT = Ferranti üretimi
ZTX = Ferranti üretimi

Örnek : ZTX302, TIP31A, MJE3055 gibi

Bir çok üretici, müşterinin siparişine göre özel üretim de yapar. Bazen standart üretimin üstüne  müşterinin isteğine göre etiket koyar. Bu tür üretimler daha çok ikinci el pazarlara ya da bu konuyla hobi olarak uğraşanlara  veya ucuz   malzemecilere  yöneliktir. Bu  malzemeler  her yerde bulunmazlar. Gerçek özellik değeri istemeyen üretimlerde örneğin LED sürücü devrelerinde veya bunlara benzer üretimlerde kullanılırlar.

Transistör üzerinde genellikle şu bilgiler bulunur:

– Üretici firmanın adı ve sembolü,
– Kod numarası: (2N 2100 vb…). Transistör bu numara ile tanıtılır.
– Ayak bağlantıları (E,B,C) veya işareti.
– Küçük transistörlerin genellikle kollektör veya emiter tarafında bir nokta veya tırnak bulunur.

Katalog Kullanımı ve Karşılıklarının Bulunması

Transistörü tanıtıcı bir yayında veya katalogda küçük değişikliklerle şu bilgiler bulunur:

Kod no: AD 159, 2N 2100 gibi,
Tipi: NPN veya PNP
Türü: Si veya Ge,
Akım kazancı: β(hFE),
Maksimum kollektör akımı: (ICm),
Maksimum dayanma gücü: (PCm),
Maksimum Kollektör – Emiter gerilimi: VCEm veya VCm,
Maksimum Kollektör – Beyz gerilimi: VCBm veya VCm,
Maksimum Emiter – Beyz gerilimi: VEBm,
Maksimum çalışma (kesim) Frekansı: fm,
Maksimum Jonksiyon sıcaklığı: TJm,

Yerine göre, bu bilgilere ek olarak şunlarda verilir.

Beyz açık iken Kollektör – Emiter arası kaçak akımı: ICE
Emiter açık iken Kollektör – Beyaz arası kaçak akımı: ICB – ICO Termistörün karşılıkları
Cinsi: Sesa, alaşım, yayılım transistörü gibi vs.


Transistörlerin Katalog Bilgileri

Tablo 1 ‘de katalogdan alınmış olan örnekler verilmiştir.
Yan sütundaki Transistör Katalog Sorgusundan istediğiniz bilgilere ulaşabilirsiniz

Rate this post