Lojik Entegreler (chips)
Lojik entegreler dijital sinyallerin işlenmesinde , flip flop dverelerinde, shift registerlarda , sayıcılarda ve display sürücülerde kullanılır. İki grupta toplanırlar. 4000 serisi ve 74 serisi. (74HC, 74HCT ve 74LS.)
Birçok uygulamada en iyi seçim 74HC entegre ailesidir. 4000 serisi entegreler sadeve 6V dan daha yüksek gerilim kaynaklarıyla çalışır. 74LS ve 74HCT aileleri 5V kaynağa ihitiyaç duyarlar.
TTL mantık ailesi 54 veya 74 numaralı ön ekine sahiptirler.
54 serisi Çalışma sıcaklığı aralığı -55°C ile +125°C arasında iken, 74 serisi entegreler için bu aralık 0°C ila +70°C arasındadır.
74 serisi entegrelerin özellikleri
En çok kullanılan entegre devre tipidir. TTL türü IC ‘ler 74XX serisi ile belirtilirler. Bu serideki entegre içersindeki kapılar Transistör- Transistör mantığına göre dizayn edilmişlerdir. birçok lojik kapıyı barındırırlar. orta ve yüksek hızda birçok TTL tipi entegre mevcuttur.
Besleme Voltajları 5 V tur ve 3 V’un altı Lojik 0,
3 volt ve üstünde Lojik 1 çıkış üretirler.
TTL girişlerinde Çok emiterli transistör kullanıldığı için Hızlı çalışan Entegrelerdir.
Bu seride 74xx00 numarası tipinde bir kaç tip entegre devre ailesi vardır. burdaki XX 2 harfi göstermektedir ve geride kalan 00 da numaraları temsil eder. mesela 74LS00 yada 74HC00 gibi.diğer tip bir ailede de ortadaki harfler bulunmaz, mesela 7400 gibi.74 Serisi Entegreler TTL türü entegrelerdir. 74 den sora gelen rakamlar entegre devre içerisindeki lojik kapının türünü belirler.
- 74XXX ailesi (Standard TTL) : yavaş ve güç kayıpları çok fazla olan en eskiseridir.
- 74LXXX ailesi (Low Power TTL): bu serinin güç kayıpları daha azdır.
- 74SXXX ailesi (Schottky TTL ): bu seri entegrelri hızlıdır fakat güç kayıpları da fazladır
- 74LSXXX ailesi (Low Power Schottky TTL ): hızlı ve düşük güç kayıplarına sahip
- 74ALSXXX (Advanced LS TTL ): hız-güç kayıpları oranı çok iyidir.
- 74FXXX ailesi (FAST TTL): Güç kayıpları ve Hız açısından en iyi TTL entegresidir.
- 74HXX ailesi Yüksek Hız TTL
- 74ASXX ailesi Geliştirilmiş Schottky TTL
74LS tipi entegreler (Low-power Schottky) ailesi TTL entegreleri hızlı olup daha fazla güce ihtiyaç duyarlar.
74HC tipi entegreler yüksek hızlı CMOS devrelerdir,TTL hızı ile çok az güç tüketen 4000 serisinin birlşetirilmesi ile oluşturulmuştur.
74LS ailesiyle ayn pin çıkışları olacak şekilde düzenlenmiştir.
74 HC girişlerinin 74LS çıkışları ile sürülmesi güvenli değildir. çünkü lojik 0 için kullanılna Voltaj aralığı uygun değüildir. bunun yerine 74HCT kullanılmalıdır.
74HCT ailesi 74HC ve 74LS TTL ailesinin özel olarak birleştirilmiş bir versiyonudur, dolayısıyla 74HCT serisi bir entegre uygun bir şekilde 74 LS ile aynı sistemde güvenle kullanılabilir.
aslında 74HCT ailesi birçok devrede 74LS yerine kullanılabilir.
bu entegreler statik elektrik açısından hassastırlar. bir pine dokunmak statik olarak şarj olmasına sebep olabilir ve entegre devreyi bozabilir. entegre devreler kullanma zamanına kadar koruma kılflarında tutulmalıdır
74HC ve 74HCT ailesi Genel karakteristikleri
- 74HC besleme: 2 to 6V, düşük salınımlar tolere edilmiştir.
- 74HCT besleme : 5V ± 0.5V, regüleli kaynak kullanılmalıdır..
- Girişleri yüksek empedansa sahiptir. bu iyi bir özelliktir çünkü, bağlandığı devrenin bölümüne etki etmez. Fakat bağlanmayan pinler kolayca elektriksel gürültüleri toplayabilir. ve bu durum çipin kararsız davranmasına sebep olabilir ve kaynak akımını önemli derecede artırabilir. bunu engellemek için kullanılmayan girişler +Vs yada 0 V a bağlanmalıdır.
- Kapı yayılım zamanı: Yaklaşık 10ns dir
- Frekans: 25MHz e kadar.
- Güç Tüketimi :çok düşüktür, µW seviyesindedir, bu güç değeri örneğin yaklaşık 1MHz frekans değerindedir.
74LS Ailesi TTL Karakteristik özellikleri:
- Besleme: 5V ±0.25V, besleme salınımsız olmalı ve en iyisi regüleli kaynak kullanılmalı.. normal bir besleme için bir tane 0.1µF kondansatör kullanılmalıdır. bu sayede pik ler engellenmiş olur.
- Çıkışlar: 16 mA e kadar. daha yüksek akım gerektiğinde transistör bağlanmalıdır.
- Fan-out (çıkış Kapasitesi):: 1 tane çıkış 10 adet 74LS girişini sürebilir, eğer sürülecek giriş 74HCT serisinden ise bu sayı daha fazladır..
- Kapı yayılım zamanı Yaklaşık 10 ns
- Frekans: yaklaşık 35MHz e kadar.
- Güç tüketimi :µW seviyesindedir.
Bu mantık ailesindeki entegreler genellikle AA74YYXXX şeklinde tanımlanırlar.
AA harfleri entegreyi üreten firmayı gösteren harf veya harflerdir.
Texas Insturuments ön ek olarak ‘SN’, National Semiconductor ‘DM’, Signetics ‘S’ kısaltmalarını kullanmaktadırlar.
YY harfleri entegrenin hangi TTL alt grubuna ait olduğunu gösterir.
XXX entegrenin fonksiyonunu gösteren iki veya üç basamaklı bir sayıdır.
| Entegre | Açıklama |
| 74LS00 | 2 girişli 4 NAND kapısı – quad 2-input nand gate low power schottky |
| 74LS01 | 2 girişli 4 NAND kapısı – quad 2-input nand gate low power schottky |
| 74LS02 | 2 girişli 4 NOR kapısı – quad 2-input nor gate low power schottky |
| 74LS03 | 2 girişli 4 NAND kapısı – quad 2-input nand gate |
| 74LS04 | 6 adet inverter – hex inverter |
| 74LS05 | 6 adet hex inverter – hex inverter |
| 7407 | 6 adet tampon – buffer |
| 74LS08 | 2 girişli 4 AND kapısı – quad 2-input and gate |
| 74LS09 | 2 girişli 4 AND kapısı – quad 2-input and gate |
| 74LS10 | 3 girişli 3 NAND kapısı – triple 3-input nand gate |
| 74LS12 | 3 girişli 3 NAND kapısı – triple 3-input nand gate |
| 74LS13 | 2 adet schmitt tetikleyici hex inverter – schmitt triggers dual gate/hex inverter |
| 7414 | 6 adet schmitt tetikleyici – Hex Inverter with Schmitt Trigger Inputs |
| 74LS15 | 3 girişli AND kapısı – triple 3-input and gate |
| 74LS20 | 4 girişli 2 NAND kapısı – dual 4-input nand gate |
| 74LS21 | 4 girişli 2 NAND kapısı – dual 4-input and gate |
| 74LS22 | 4 girişli 2 NAND kapısı – dual 4-input and gate |
| 74LS26 | 2 girişli 4 NAND tampon – quad 2-input nand buffer |
| 74LS27 | 3 girişli NOR kapısı – triple 3-input nor gate |
| 74LS28 | 2 girişli 4 NOR tampon – quad 2-input nor buffer |
| 74LS30 | 8 girişli NAND kapısı – 8-input nand gate |
| 74LS32 | 2 girişli 4 OR kapısı – quad 2-input or gate |
| 74LS33 | 2 girişli 4 NOR tampon – quad 2-input nor buffer |
| 74LS37 | 2 girişli 4 NAND tampon – quad 2-input nand buffer |
| 74LS38 | 2 girişli 4 NAND tampon quad 2-input nand buffer |
| 74LS40 | 4 girişli NAND tampon – dual 4-input nand buffer |
| 74LS42 | Kod çözücü – one-of-ten decoder |
| 74LS47 | BCD 7 segment kod çözücü, sürücü – bcd to 7-segment decoder/driver |
| 74LS48 | BCD 7 segment kod çözücü – bcd to 7-segment decoder |
| 74LS51 | dual 2-wide 2-input 3-input and or invert gate |
| 74LS54 | 3-2-2-3 giriş and-or-invert kapısı |
| 74LS55 | 2-wide 4-input and-or-invert gate |
| 7473 | Çift J-K tipi flip flop – 7473 Dual Master-Slave J-K Flip-Flops Clear Complementary Outputs |
| 74LS74 | Çift D tipi flip flop – dual d-type positive edge-triggered flip-flop |
| 74LS75 | 4 bit D tipi tutucu, kilit – 4-bit d latch |
| 74LS76 | Çift J-K flip flop – dual jk flip-flop with set and clear |
| 74LS83 | 4-bit binary full adder with fast carry |
| 74LS85 | 4 bit karşılaştırıcı – 4-bit magnitude comparator |
| 74LS86 | 4 adet özel VEYA kapısı – quad 2-input exclusive or gate |
| 74LS90 | BDC (DECADE) sayıcı – divide-by-twelve counter; 4-bit binary counter |
| 74LS95 | 4 bit kaydedici – 4-bit shift register |
| 74121 | Tek kararlı multivibrator – One-Shot with Clear and Complementary Outputs |
| 74122 | Tek kararlı multivibrator – Retriggerable Resettable Multivibrator |
| 74125 | 3 konumlu 4 tane tampon – Quad TRI-STATE Buffers |
| 74LS138 | 1-8 kod çözücü – decoder demultiplexer |
| 74164 | 8 bit shift register – 8-Bit Serial In/Parallel Out Shift Registers |
