VOLTAJ BÖLÜCÜ POLARLAMA DEVRESİ

Güncelleme 28/01/2021

Diğer bir çok kullanılan polarma devreside Voltaj bölücü dirençler kullanılarak yapılan, Voltaj bölücülü polarma devresidir. şekil-6.5 ve 6.6 bu polarma devresinin bağlantı şemasını ve akım yönlerini vermektedir. Bu şekillerden görüldüğü gibi transistörün beyz polarması RB1 ve RB2 gerilim bölücü dirençleri kullanılarak sağlanmaktadır.

Şekil-6.5 Gerilim Bölücülü Polarma Devresi

Şekil-6.6 Gerilim Bölücülü Polarma Devresi ve Akım Yönleri

şekilden görüldüğü gibi RB1 üzerinden geçen I1 akımı VB noktasında ikiye ayrılmaktadır. Bu noktadan sonra I2 akımı RB2 direnci üzerinden, IB akımıda transistörün beyzinden geçmektedir. Bu bağıntıyı kısaca,

———— (6.16)

şeklinde yazabiliriz. Bu polarma devresinin normal işlevini yerine getirebilmesi için, I2 akımının IB akımına göre oldukça yüksek olması gerekmektedir. Diğer bir deyişle

———— (6.17)

bağıntısı yerine getirilirse, gerilim bölücülü polarma devresi daha kararlı çalışacaktır. Biz analiz işlemleri sırasında bu şartın yerine getirildiğini farz edip, işlemleri ona göre yapacağız.

şekil-6.5 ‘te gösterilen devrede VB voltaj değerinin yaklaşık olarak RB2 direnci üzerinde düşen voltaja eşit olduğu görülebilir(Yukarıdaki şart sağlandığı durumda). Bu durumda I1 akımının yaklaşık olarak I2 akımına eşit olduğu anlaşılabilir. Buna göre VB gerilimini bulmak için RB2 direnci uçlarındaki voltajı bulmamız yeterlidir. Eğer devrede bulunan gerilim bölücü devreye bakarsak, VB geriliminin,

———— (6.18)

değerine eşit olduğu görülebilir. Eğer VB gerilimi bu eşitlikten bulunursa, emiter direnci uçlarındaki voltaj VE ‘de ,

———— (6.19)

değerine eşit olacaktır. Buna göre RE direncinin değeri ve uçlarındaki voltaj belli olduğuna göre, üzerinden geçen IE akım değeride bulunabilir. Buradan,

———— (6.20)

alınırsa, IB ve IC akımlarıda,

———— (6.21)

ve

———— (6.22)

eşitliklerinden bulunabilir. Diğer taraftan transistörün harcadığı gücü bulmak için VCE gerilimini bulmak gerekecektir. VCE voltaj değerini bulmak için, transistörün çıkış katındaki IC akımının izlediği yol üzerinden bir çevre denklemi yazılırsa,

———— (6.23)

eşitliği elde edilir. Buradan VCE değeri çekilirse,

———— (6.24)

örnek 6.3 : şekil-6.5 ‘te görülen devrede, RB1=39K, RB1=3.9K, RC=10K, RE=1.5K, VCC=22V, b=140 ve transistör silisyum tipinde olduğuna göre,

a) IB
b) IC
c) VCE
d) PD değerlerini hesaplayınız.

Çözüm :