Faz kayması nedir ?

Güncelleme 15/06/2020

İki alternatif dalga arasındaki faz kayması, bu dalgalar arasındaki faz farklılığından kaynaklanır. Genellikle bu faz farkı,
aynı anda gözlemlenir ve ölçülür, buna karşılık bu farklılık her zaman aynı yerde oluşmaz.

İki alternatif ve sinüsoydal dalga arasındaki faz kayması ölçü birimleri :

1-Bir açı ise radyan veya derece ve hatta devir olarak
2-Bir zaman ise saniye olarak
3-Bir uzaklık veya mesafe ise metre olarak ölçülür

Bir elektrik devresi sadece bir direnç ile kurulu ise :

Yukarıdaki grafiktede görüldüğü gibi saf bir direnç devresinde gerilim ve akım dalgalarının başlangıç noktaları aynıdır ve
aynı zamanda pozitif ve negatif olmaktadırlar.Bu devrede bir faz kayması yoktur. Akım ve gerilim aynı fazdadır.

Bir elektrik devresi sadece bir kondansatör ile kurulu ise ( yani kapasitif devre ise )  :

Yukarıdaki grafiktede görüldüğü gibi sadece bir kondansatör devresinde gerilim ve akım dalgalarının başlangıç noktaları aynı
değildir ve maksimum değerleri aynı zamanda pozitif ve negatif olmamaktadırlar.Bu devrede bir faz kayması vardır.
Akım ve gerilim aynı fazda değildir. Burada bir faz kayması oluşur, akım, gerilime göre bir çeyrek periyot öndedir.

Yukarıdaki grafikteki iki vektör bize akım ve gerilimi gösteriyor.Akım vektörü 90° lik dik bir açı oluşturuyor zira akım dalgasının başlangıç devirindeki değeri maksimum dur, buna karşılık gerilim vektörü yataydır ve başlangıç devirindeki değeri 0 dır.

Bu iki vektör aralarında  90° lik dik bir açı oluşturuyorlar, işte bu açıya faz kayması açısı deniliyor.

Bir elektrik devresi sadece bir bobin ile kurulu ise ( yani endüktif devre ise ) :

Yukarıdaki grafiktede görüldüğü gibi sadece bir bobin devresinde gerilim ve akım dalgalarının başlangıç noktaları aynı değildir ve
maksimum değerleri aynı zamanda pozitif ve negatif olmamaktadırlar.Bu devrede bir faz kayması vardır. Akım ve gerilim aynı
fazda değildir. Burada bir faz kayması oluşur, gerilim, akıma göre bir çeyrek periyot öndedir.

Yukarıdaki grafikteki iki vektör bize akım ve gerilimi gösteriyor.Gerilim vektörü 90° lik dik bir açı oluşturuyor zira gerilim
dalgasının başlangıç devirindeki değeri maksimum dur, buna karşılık akım vektörü yataydır ve başlangıç devirindeki değeri 0 dır.

Bu iki vektör aralarında  90° lik dik bir açı oluşturuyorlar, işte bu açıya faz kayması açısı deniliyor.

Yazar: Ali Celal

- Elektronik Mühendisi
- E.Ü. Tıp Fakültesi Kalibrasyon Sorumlusu Test kontrol ve kalibrasyon sorumlu müdürü (Sağ.Bak. ÜTS)
- X-Işınlı Görüntüleme Sistemleri Test Kontrol ve Kalibrasyon Uzmanı (Sağ.Bak.)
- Usta Öğretici (MEB)
- Hatalı veya kaldırılmasını istediğiniz sayfaları diyot.net@gmail.com bildirin