Kristal Diyot

Güncelleme 16/08/2024

kristal-diyot

Nokta temaslı diyot elektronik alanında ilk kullanılan diyottur. 1900-1940 tarihleri arasında özellikle radyo alanında kullanılan galenli ve prit ‘li detektörler kristal diyotların ilk örnekleridir. Şekil (a) ‘da görüldüğü gibi galen veya prit kristali üzerinde gezdirilen ince fosfor-bronz tel ile değişik istasyonlar bulunabiliyordu. Günlük hayatta bunlara, kristal detektör veya diğer adıyla kristal diyot denmiştir.
1940 ‘tan sonra, Şekil (b) ‘ye benzeyen nokta temaslı germanyum veya silikon diyotlar geliştirilmiştir.
Germanyum veya silikon nokta temaslı diyodun esası; 0.5 mm çapında ve 0.2 mm kalınlığındaki N tipi kristal parçacığı ile “fosfor-bronz” veya “berilyum bakır” bir telin temasını sağlamaktan ibarettir

Kristal diyotlar (doğrultma diyotları) genel olarak doğrultmaç diyotları olarak bilinir ve doğrultmaç devrelerinde kullanılır.
Piyasada en çok kullanılan diyot çeşitlerinden biri Kristal ( doğrultmaç ) diyotdur.
Kristal diyotların ebatları güçlerine göre değişir.
Büyük ebatta yapılanlar büyük güçlü diyotlardır.
Çok yüksek güçte yapılanların dış muhafazası metal olup soğutucu plakalara montajı yapılır.

kristal-diyot-sembolu
Kristal diyotlar doğru polarmada küçük bir gerilim (silisyum için 0,7 volt, germanyum için 0,3 volt ) ile iletime geçer.
Ters polarmada ise diyot yalıtkandır.
Ters polarmada gerilim çok arttırılırsa diyot aniden iletime geçer.
Buna diyot delindi veya arızalandı denir.

kristal-diyot-cesitleri

Kristal Diyot Ne İşe Yarar?

Kristal diyotları (doğrultucu diyotları) güç kaynaklarında (AC) alternatif akımı, (DC) doğru akıma dönüştürmede (doğrultmada) kullanılır. Doğrultucu diyotların boyutları akım değerlerine göre değişir. Büyük akımlı diyotların kesitleri büyük olur. Bunlar yüksek akımları taşıyabilir ve yüksek ters tepe gerilimlerine dayanabilirler.

Kristal Diyodun Sağlamlık Kontrolü

Diyot sağlamlık kontrolü ölçü aleti ohmmetre veya avometre ile yapılır. Ohm metre diyot kademesine alınır. Ohm metrenin kırmızı probu (+) ucu diyotun anot (+) ucuna, siyah probu (-) ucu katot(-) ucuna bağlanır. Bu durumda Ohm metre düşük direnç gösterirse tekrar ölçü aletinin uçları ters çevrilerek bağlanır. Ölçü aleti yüksek direnç göstermelidir. Ölçüm bu şekilde yapıldığında diyot sağlamdır. Eğer düşük direnç okunuyorsa kırmızı ucun bağlı olduğu yer diyodun anot ucudur. İki durumda da yüksek direnç veya düşük direnç okunursa diyot arızalı demektir.

Kristal Diyot Özellikleri

Germanyum güç diyodunun maksimum çalışma sıcaklığı 75ºC civarındadır. Silisyum güç diyotları yüksek sıcaklıklara dayanır. Bundan dolayı üzerinden yüksek akım geçirilebilir.

Silisyum diyotların maksimum dayanma sıcaklığı 175ºC kadardır. Bu nedenle güç diyotları soğutucu plaka üzerine montajı yapılır. Diyot firmaları tarafından yapılan soğutucu plaka imalatında bağlantı kolaylığı için büyük akımlı diyotlar düz ve ters olmak üzere iki çeşitte imal edilir.

Diyotlar da dikkat edilmesi gereken iki şey vardır. Aksi takdirde delinir, bozulur ve kristal diyot özelliğini kaybeder. (Kısa devre olur.)

Ters dayanma geriliminin üzerine çıkılmamalıdır.

Maksimum taşıma akımından daha fazla akım çekilmemelidir.

kristal-diyodun-karekteristik-egrisi

Kristal Diyodun Karakteristik Eğrisi

Doğrultucu diyotların yüksek akımlı olanlarına güç diyotları adı verilir. Güç diyotları yüksek akım ve sıcaklık değerinden dolayı silisyumdan yapılır.

Diyotların akım kapasitesi; diyotları paralel bağlayarak artırabilir . Diyotların gerilim kapasitesi ise diyotları seri bağlayarak ters tepe dayanma gerilimini artırabilir. Güç diyotları meydana gelen aşırı akım ve ısıdan dolayı soğutucu üzerine monte edilir.

doğrulmac-diyotların-maksimum-dayanma-gerilimleri

Doğrultmaç Diyotların Maksimum Dayanma Gerilimleri

Tüm transistorler, lojik kapılar, entegreler diyotların birleşiminden imal edilir. Diyotlar imalat şekline göre iki ana grupta sınıflandırılır:

Nokta temaslı diyotlar

PN yüzey birleşmeli diyotlar

Yazar: Ali Celal

5f59ca35fd9ac7f00cde62f0b0cd0d07?s=90&d=blank&r=g- Elektronik Mühendisi
- E.Ü. Tıp Fakültesi Kalibrasyon Sorumlusu Test kontrol ve kalibrasyon sorumlu müdürü (Sağ.Bak. ÜTS)
- X-Işınlı Görüntüleme Sistemleri Test Kontrol ve Kalibrasyon Uzmanı (Sağ.Bak.)
- Usta Öğretici (MEB)
- Hatalı veya kaldırılmasını istediğiniz sayfaları diyot.net@gmail.com bildirin