Şönt (Paralel) regülatör
Güncelleme 15/06/2020
Paralel regülatörde “pozitif” ve “negatif” olarak ayrılabilirler.
Burada “pozitif paralel regülatör devresi” ile ilgili örnekler verilecektir.
Paralel regüle devreleri 1-20mV tölerans ile yük gerilimini sabit tutabilmektedir. Şekil 1 ‘de iki paralel regüle devresi verilmiştir.
Şekil 1(a) ‘da verilen devrede: Herhangi bir nedenle giriş gerilimi düşerse devreden akan akım azalacaktır. Dolayısıyla da RL yük direncinden akan akım da azalır. Bunun sonucunda da RL uçları arasındaki VL gerilim, küçüktür. Regüle devre bu düşüşü önleyerek, çıkış gerilimini sabit tutar.
Şekil 1 – Paralele regüle devreleri
a) Tek transistörlü regülatör
b) Hata işareti yükselteçli regülatör
Ayrıca devre akımının artması veya azalması halinde, R direncindeki gerilim düşümü de artacak veya azalacağından, çıkış geriliminin fazla değişmesinin önlenmesinde R direncindeki gerilim düşümü de etken olmaktadır
Devre akımı azaldığında, transistörün RB ve RSdirençleri üzerinde gerilim düşümü küçüleceğinden, Rs gerilimine eşit olan VBE giriş gerilimi küçülür. Bu durumda IB beyz akımı düşer. Dolayısıyla ICkollektör akımı da düşer. Kollektör akımının azalması sonucu, besleme devresinden gelen akımın RL yükü üzerinden akan miktarı aynı oranda artacağından, yük akımı sabit kalır. Dolayısıyla da yük gerilimi sabit kalacaktır. Besleme gerilimi artarsa, yukarıdakinin tersi işlem ile yük akımı, dolayısıyla da yük gerilimi yine sabit kalacaktır.
Şekil 1 (b) ‘de daha hassas çalışan bir regülatör devresi verilmiştir.
Bu devrede de, besleme gerilimi düştüğünde Q1 ‘in beyz gerilimi düşecek ve dolayısıyla da IC1 kollektör akımı azalacaktır. Bunun sonucu Q2 ‘nin beyz ve kollektör akımları azalacaktır. Aynı oranda yük akımı artacağından yük gerilimindeki düşme önlenecek, yani sabit tutulacaktır.
Giriş gerilimi yükselirse, yukarıdakinin tersi işlem ile Q2 kollektör akımı artacak ve aynı oranda RL akımı azalacağından RL ‘deki gerilim yükselişi önlenecek yani sabit tutulacaktır.
Çıkış geriliminin sabit kalmasında, yine R direncide etken olmaktadır.
Q1 transistörünün kollektörü ile beyzi arasındaki zener diyot, kollektör-beyz arası gerilimin sabit kalmasını sağlamaktadır
