Ayarlı Güç Kaynağı mantığı
Ayarlı güç kaynağı yapabilmek için öncelikle şebekeden aldığımız (AC)220V’u (AC)24V’a düşüyoruz. Bu işlemi transformatör(220v-24v trafo) ile yapıyoruz. Bunun ardından köprü diyot kullanıyoruz ve aldığımız gerilimi doğrultuyoruz. Ardından kapasitör kullanarak gerilimi filtreliyoruz. Filtrelemek derken gelen gerilimdeki dalgalanmayı düşürüp DC gerilime yaklaştırıyoruz. Ardından bu sinyali regüle ederek iyi bir DC sinyal elde etmiş oluyoruz. Gerilimi ayarlayabilmek için potansiyometre kullanıyoruz. Bu yapılanlara ek olarak Aşırı akım koruması için BD239, 0.1 ohm ve 120 ohm kullanıyoruz.
Eğer çekilen akım yüksekse BD293’un Vbe gerilimi yükselir. Bu sayede transistör iletime geçer ve bu sayede aşırı akım önlenir. Bu işlemde akım 0.1 ohmluk direnç üzerinden akar ve topraklanır.
TRAFO İLE GERİLİMİ DÜŞÜRME
Bu adımda 220V AC gerilimi 24V AC’ye dönüştürüyoruz. Bu değer sizin alacağınız trafoya göre değişir. Ve bu gerilim bizim RMS voltajımızdır. Bunun DC eş değerini bulmak için bu değeri 1.4(Kök2) ile çarpmalıyız.
KÖPRÜ DİYOT İLE DOĞRULTMA
Köprü diyot trafodan gelen AC gerilimi doğrultmaya yardımcı olur. Pozitif gerilim dalgalanmasında D1 ve D2 diyotları çalışır konumda, negatif gerilim dalgasında D3 ve D4 diyotları çalışır konumdadır. Çıkış gerilimimiz burada yaklaşık 1.4Volt düşmektedir. Bu 2 diyotun Vgamasından kaynaklanır.
REGÜLATÖR
Filtreleme işlemi yaptıktan sonra henüz tam olarak DC sinyal etmiş olmadık. Bunu elde etmemiz için gerilimi regüle etmeliyiz. Burada işimizi yapacağımız 2 regülatör var:
LM317, pozitif gerilimi regüle etmeye
LM337, negatif gerilimi regüle etmeye yardımcı olur.
AŞIRI AKIM KORUMASI
Bundan yukarıda bahsetmiştim. Eğer yüksek akım çekilirse transistörümüz aktif hale gelir ve topraklanarak önlenmiş olur.
Devrenin Proteus Simulasyon Programında çizilmiş şekli:
HESAPLAMALAR
*Trafodan gelen değer RMS voltajıdır ve bunun DC eş değerini bulmak için 1.4 ile çarpmalıyız.
**Köprü diyot yaklaşık 1.4V’luk bir gerilim düşmesine sebep olur.
***LM317 yaklaşık 2.5V’luk bir gerilim düşmesine sebep olur
Regulatör için;
Voutput=(1+Rpot/120)+Iadjust*120
Kullanılan Malzemeler
- #1 220/24v Trafo
- #2 Köprü Diyot
- #2 4700uF/35V Kapasitör
- #4 22uF/63V Kapasitör
- #1 LM317 Pozitif voltaj regülatörü
- #1 LM337 Negatif voltaj regülatörü
- #2 5Kohm Potansiyometre
- #2 BD239 BJT Transistör(npn)
- #4 120 ohm direnç
- #2 0 ohm direnç
- Jumper kablolar
- Breadboard