SMD ne demek ?
SMD, İngilizce Surface Mount Device (yüzeye monte edilebilen eleman) kelimelerinin kısaltmasıdır.
SMD, yüzey montaj teknolojisi ile elektronik devre elemanlarının montajında devrim niteliğinde bir yöntemdir. Bu teknoloji, devre elemanlarının doğrudan baskılı devre kartlarının yüzeyine yerleştirilmesi esasına dayanır. Düşük maliyet, daha küçük boyutlar ve daha yüksek performans gibi avantajları sayesinde, SMD, modern elektronik tasarımında vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir.
Neden SMD ?
- Alan Tasarrufu: SMD bileşenleri, geleneksel bileşenlere göre çok daha küçüktür.
- Hızlı Üretim: Yüzey montajı, otomatik makinelerle hızlı bir şekilde yapılabilir.
- Yüksek Performans: Daha kısa bağlantı yolları sayesinde daha iyi elektriksel özellikler sunar.
SMD teknolojisi, günümüzün karmaşık elektronik cihazlarının kalbinde yer alıyor. Akıllı telefonlardan bilgisayarlara, ev aletlerinden otomotiv sistemlerine kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Özetle, SMD, elektronik dünyasında bir devrim niteliği taşımaktadır.
SMD’nin Tanımı ve Özellikleri
SMD, yani Yüzey Montajlı Devre Elemanları, modern elektronik devrelerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Geleneksel devre elemanlarına göre daha küçük boyutları sayesinde, daha az alan kaplarlar ve bu da tasarımda büyük bir esneklik sağlar.
SMD’ler neden popüler?
- Küçük Boyutlar: SMD elemanları, geleneksel elemanlara göre çok daha küçüktür, bu da daha kompakt devre tasarımlarına olanak tanır.
- Yüksek Performans: Daha kısa bağlantı yolları sayesinde, daha hızlı veri iletimi sağlarlar.
- Kolay Montaj: Yüzey montaj teknolojisi sayesinde, otomatik makinelerle hızlı bir şekilde monte edilebilirler.
Bu özellikler, SMD’lerin hem üretim hem de tasarım süreçlerinde büyük avantajlar sağlamasına yol açar. Örneğin, bir SMD devresi, geleneksel bir devreye göre %50 daha az alan kaplayabilir. Bu da, özellikle taşınabilir cihazlarda önemli bir faktördür. Sonuç olarak, SMD teknolojisi, günümüzün elektronik dünyasında devrim niteliğinde bir yenilik olarak karşımıza çıkıyor.
SMD’nin Avantajları
SMD teknolojisi, elektronik devrelerin tasarımında devrim niteliğinde bir rol oynamaktadır. Peki, bu teknoloji neden bu kadar popüler? Öncelikle, SMD bileşenleri daha küçük ve hafif olduğu için, cihazların boyutunu küçültme imkanı sunar. Düşünün ki, bir akıllı telefonun içindeki devreleri SMD sayesinde daha kompakt hale getirebiliyoruz. Bu, ürünlerin daha az yer kaplamasını sağlarken, aynı zamanda performansı artırır.
Ayrıca, SMD bileşenleri, otomasyon ile daha hızlı bir şekilde üretilebilir. Bu, üretim sürecinin hızlanmasına ve maliyetlerin düşmesine yol açar. SMD kullanımı, aynı zamanda elektronik devrelerin güvenilirliğini artırır; çünkü daha az lehim noktası, daha az hata anlamına gelir. Örneğin, bir SMD devresinin arızalanma olasılığı, geleneksel devrelere göre çok daha düşüktür.
Son olarak, SMD teknolojisinin bir diğer avantajı da yüksek performans sunmasıdır. SMD bileşenleri, daha yüksek frekanslarda çalışabilme yeteneği ile, modern elektronik cihazların ihtiyaçlarını karşılamakta oldukça başarılıdır. Tüm bu nedenlerden dolayı, SMD teknolojisi, elektronik endüstrisinde vazgeçilmez bir unsurdur.
SMD Kod rehberi nasıl kullanılır?
SMD elemanlar, yapılış maksatları gereğince, oldukça küçüktürler ve bu sebepler de elemanın ne olduğu ve değeri basitçe iki veya üç harf ile belirtilmek zorundadır.
Bir SMD elemanı tanımak için, ilk olarak kılıf şeklini tanımlayın ve üzerine basılmış olan ID kodunu bulun. Mesela ID kodu 1A olan bir eleman bir BC846A olabileceği gibi bir FMMT3904 de olabilir. Hatta aynı üretici aynı kodu farklı elemanlar için bile kullanabilmektedir! Eğer baktığınız ID kodu için birden çok karşılık mevcut ise, kılıf şeklinden faydalanarak neticeye ulaşınız.
Bu derleme, çeşitli üreticilerin bilgilerinden, diğer SMD eleman ID kodlarından, bacak bağlantıları ve bacaklı elemanların (SMD olmayan elemanlar) eşdeğer bilgilerinden faydalanılarak bulunur.
ID kod değişiklikleri
Birçok üretici kendi ID kodlarında fazladan bir harf kullanırlar. Eğer elinizdeki eleman Philips ürünü ise, bazen bir küçük ‘p’ harfi (veya zaman zaman ‘t’) koda ilâve olunmuştur. Siemens (şimdi Infineon) elemanlarında genellikle bir küçük ‘s’ harfi bulunur. Meselâ kod 1A ise tabloya göre muhtemel numaralar şunlardır:
1A BC846A Phi ITT N BC546A
1A FMMT3904 Zet N 2N3904
1A MMBT3904 Mot N 2N3904
1A IRLML2402 IR F n-ch mosfet 20V 0.9A
Not: p6A 6Ap’den farklıdır. ‘p’ harfinin bulunduğu yer önemlidir. p6A bir jfet, iken 6Ap bir bipolar transistördür.
Bu bilgilerden her ikisini de ‘6’ sayfasında bulabilirsiniz. Yâni, bu küçük harfli önekler (prefix) veya sonekler (suffix) indeksleme maksadı ile göz ardı edilmiştir fakat bu bilgiler elemanı tanımak için çok önemlidir.
Bu eskiden bir problem olmakla birlikte, şimdilerde üreticiler kodu daha anlaşılabilir hâle getirmek için bir küçük harf ilâve ediyorlar.
Birçok yeni Motorola elemanlarında eleman kodundan sonra üstte küçük olarak yazılmış bir harf bulunmaktadır. (SAC gibi) Bu, üretim ayını gösteren bir koddur.
Rohm Semiconductors’un ürettiği birçok eleman G başlamaktadır. Bu harften sonra gelen harfler doğrudan eşdeğer bulmak için kullanılabilir. Meselâ GD1, D1 ile aynıdır. ( BCW31.)
Bazı elemanların bir tek renkli harfi vardır (genellikle küçük kılıflı diyotların). Bu renk kod harfinden sonra küçük tipte gösterilir.
‘L’ soneki (suffix) genellikle SOT323 veya SC70 gibi düşük profilli kılıfları gösterir.
Ters çentikli elemanlar birkaç problem çıkarır. Bunların tip numaralarında genellikle ‘R’ harfi bulunur. Ters kılıflı elamanlarda bacaklar aşağıya değil, yukarıya bükülmüştür, dolayısı ile konvansiyonel elemanın aynadaki görünüşünü andırır. Bunları kod numaralarından tanımak genellikle mümkün olmakla birlikte, bazı üreticiler ters kılıflı elemanlar için de aynı kodu kullanırlar. Bu durumda, elemana bir büyüteç ile bakmak çözüm olabilir. Normal bacaklı bir elemanın bacakları baskı devreye doğru yakınlaşırken, bunların bacakları yukarı doğru bakar.
Bazen aynı ana kırmıkdan üretilen elemanlar bağlantılı-ilişkili bir tip numarasına sahiptir. Sıklıkla ‘R’ ters çentikli- ters kılıflı tipi, ve/veya ‘W’ ise daha küçük bir kılıf varyasyonunu belirtir. Bazen da kod numaralarında benzerlikler bulunur. Meselâ, ’67’ kılıftaki bir BFP67 nin kodu iken, ’67R’ SOT143R kılıftaki bir BFP67R’nin kodudur ve ‘W67’ ise aynı elemanın SOT343 kılıfındaki nevidir.
Şimdilerde bâzı üreticiler üretimin yapıldığı ülkeyi belirtmek üzere bir sembol veya küçük harf kullanılmaktadır. Bunlar, SMD kod rehberinin alfabetik sıralamasında dikkate alınmamıştır. Meselâ, ‘Z-S’ ve ‘ZtS ‘ kodlarının her ikisi de 2PC4081Q elemanına aittir. ‘Z-S’ bu elemanın Hong Kong’da, ‘ZtS ‘ ise Malezya’da üretildiğini gösterir. Bu bilgiler kod rehberinin ZS kısmında verilmektedir.
Eşdeğer bacaklı (normal) elemanlar ve bilgiler
Mümkün olduğu ölçüde, listelerde, o SMD elemanın eşdeğer karakteristiklerine sâhip bacaklı (normal) eleman tip numarası da verilmiştir. Eğer eleman çok bilinir bir eleman ise çok fazla bilgi verilmemiş; çok bilinir değilse bazı ilâve bilgiler verilmesi cihetine gidilmiştir. Eğer tam olarak bir normal karşılığı yoksa, yerine bir başka eleman konulabilmesini sağlamak üzere kısa bir özet tarif verilmiştir.
Eleman karakteristikleri verilirken kullanılan terimler elemanın tipine göre değişik değerleri ifade edebilir.
Meselâ, VOLTAJ, bir doğrultma diyotu için maksimim PIV (peak inverse voltage) ters tepe voltajını belirtir iken, bir zener diyot için çalışma voltajını göstermek üzere kullanılmıştır.
Normal olarak bir voltaj, akım veya güç belirtildiği zaman bu değerler sınır değerlerdir. Meselâ, NPN 20V 0.1A 1W olarak belirtilen bir eleman, Vce’si maksimum 20V, maksimum kollektör akımı 100 mA ve toplam harcayabileceği güç 1W olan bir NPN transistördür. Bir direnç ile kombine olduğu belirtilen bazı transistörlerde beyz’e seri bir direnç bağlıdır. Eğer iki direnç değeri verilmiş ise, birinci değer beyz direncinin değeri ve ikincisi ise beyz ve emetör arasındaki direnci değeridir.
Dijital Transistörler (dtr)
İçinde direnç ile üretilen bu transistörler “önceden ön gerilimlenmiş” (prebiased) transistörler olarak da bilinirler. Bu kod rehberinde DTR olarak kısaltılarak gösterilmişlerdir. Bazılarında beyz ve emetör arasında tek direnç mevcut iken, bazılarında bu transistör beyze seridir ve bazılarında ise her ikisi de mevcuttur.
Anlatımı kolaylaştırmak için seri direnç R1 olarak ve beyz – emetör direnci de R2 olarak isimlendirilmiştir. Eğer transistörün yapısında iki direnç varsa, ilki R1’i göstermek üzere iki değer verilmiştir. 4k7 + 10k, R1’in (beyz seri direnci) 4k7 ve R2’nin (beyz – emetör direnci) 10k olduğunu ifade eder.
SMD Kısaltmaları
| Eleman Kısaltmaları | |
| amp | amplifikatör |
| atten | attenuatör |
| a | anot |
| b | beys (base) |
| c | katot (cathode) |
| ca | ortak anot (common anode) |
| cc | ortak katot (common cathode) |
| comp | tamalayıcı (complement) |
| d | drain |
| dg | çift kapılı (dual gate) |
| dtr | dijital transistör (Kodrehberi açıklamalar kısmına bakınız) |
| enh | enhancement (mode – FETs) |
| fet | alan etkili transistör (field effect transistor) |
| fT | kesim frekansı (transition frequency) |
| GaAsfet | Galyum Arsenid alan etkili transistör |
| g | geçit (gate) |
| gnd | toprak, şasi (ground) |
| gp | genel amaçlı (general purpose) |
| hfe | küçük sinyal akım kazancı (small signal current gain) |
| i/p | giriş (input) |
| Id | drain current |
| Ig | kapı akımı (gate current) |
| Ir | reverse leakage current (diodes) |
| jfet | junction field effect transistor |
| MAG | Enyüksek eldeedilebilen kazanç (maximum available gain) |
| max | ençok, maksimum |
| min | enaz, minimum |
| mmic | Mikro dalga minyatür entegre devre (microwave minature integrated circuit) |
| modamp | modular amplifier – an mmic amplifier |
| mosfet | Metal oksit yalıtım kapılı FET (alan etkili transistör) (metal oxide insulated gate fet) |
| n-ch | n- kanal FET ( n-channel fet) (any type) |
| npn | npn bipolar transistor |
| o/p | çıkış (output) |
| p-ch | p-kanal FET (p-channel fet) (any type) |
| pin | pin diyodu |
| pkg | paket, kılıf (package) |
| pnp | pnp bipolar transistor |
| prot | korumalı (protection, protected) (as in mosfet gate) |
| res | direnç (resistor) |
| s | source |
| ser | seri (series) |
| Si | silisyum (silicon) |
| substr | substrate |
| sw | anahtar veya anahtarlamalı (switch or switching) |
| Vce | en yüksek kollektör-emetör voltajı (collector – emitter voltage) |
| Vcc | kollektör kaynak voltajı (collector supply voltage) |
| Üretici kısaltmaları | |
| Dio | Diodes Inc |
| Fch | Fairchild |
| HP | Hewlett-Packard (Now Agilent) |
| Inf | Infineon (eskiden Siemens) |
| ITT | ITT Semiconductors |
| MC | Mini-Circuits |
| Mot | Motorola (şimdi ON Semiconductors) |
| Nat | National Semiconductor |
| Nec | NEC |
| NJRC | New Japan Radio Co |
| ON | ON Semiconductors (eskiden Motorola) |
| Phi | Philips |
| Roh | Rohm |
| SGS | SGS-Thompson |
| Sie | Siemens (şimdi Infineon) |
| Sil | Siliconix (Vishay-Silliconix) |
| Tem | Temic Semiconductors |
| Tfk | Telefunken (Vishay-Telefunken) |
| Tok | Toko Inc |
| Zet | Zetex |
Sıkça Sorulan Sorular
- SMD nedir?SMD, yüzey montajlı devre elemanları anlamına gelir ve elektronik devrelerde sıkça kullanılır. Bu teknoloji, bileşenlerin devre kartının yüzeyine monte edilmesiyle çalışır.
- SMD’nin avantajları nelerdir?SMD teknolojisi, daha küçük boyutlarda bileşenler kullanarak daha az yer kaplar, hızlı montaj sağlar ve üretim maliyetlerini düşürür. Ayrıca, daha iyi performans sunar.
- SMD bileşenleri nerelerde kullanılır?SMD bileşenleri, cep telefonları, bilgisayarlar, otomotiv elektroniği ve birçok diğer elektronik cihazda yaygın olarak kullanılır. Kısacası, modern elektronik dünyasında vazgeçilmezdir.