Tristör Çalışma Prensibi

Tristörü doğru polarize etmek için anotuna ( + ) katotuna ( – ) gerilim verilmelidir. Tatbik edilen bu gerilim değeri çok arttırılırsa bir noktadan sonra tristör aniden iletime geçip A –C direnci dolayısı ile A – C voltajı düşer geçen akım artar. Eğer ters polarize edilip gerilim arttırılırsa yine bir noktadan sonra ters yönde ani akım artışı olur. Bu ise istenmeyen bir durumdur ve tristörü bozar. Tristörün doğru polarize edilip A –C voltajının arttırılması ile iletime geçirilmesi kullanılan bir yöntem değildir. Çoğunlukla A – C doğru polarize edildikten sonra geyte ufak bir gerilim darbesi verilip tristör iletime geçirilir. Tristör bu şekilde iletime geçtikten sonra geyt gerilimi kesilse bile tristör iletimde kalır.

Tristörün Kendiliğinden İletime Geçmesi

Tristörler tetikleme sinyalleri ile iletime sokulurlar ancak bazı durumlarda eleman kendiliğinden iletime girebilir. Bu durumda elemanı kontrol edemeyiz. Bu durumlar:

  • Elemanın uçlarındaki gerilimin yükselme hızı kritik yükselme hızından büyükse
  • Elemanın uçlarındaki gerilim sıfır devrilme gerilimi değerinden eşit veya büyükse
  • Elemanı kesime sokmak için elemana ters yönde gerilim uygularız.

Ters yönde gerilim uygulama süresi sönme süresinden küçükse, tristor kendiliğinden iletime girer.

Tristör yapısı; birbirini takip eden P ve N tipi dört silisyum yarı iletken tabakadan meydana gelir. Tristörlerin üç bacağından ikisi, P tipi yarı iletken bölümdeki anot, N tipi yarı iletken bölümdeki katot ve öbürü de katota yakın olan P tipi yarı iletken bölümden çıkarılmış gate bacağıdır. Tristörün yarı iletken tabakaları çeşitli kalınlıklarda yapıldığı için, değişik miktarlarda katkılandırıldıkları için iletkenlikleri de farklı olur.

Tristörler güç kompanzasyonu, güç elektroniği devrelerinde kullanılırlar. Hızlı açma ve kapama özellikleri vardır. Bu işlem sırasında saniyede 25.000 kez açma kapama yapan tristörler vardır. Yüksek yük akım kontrolleri yaparlar. Güç kayıpları yok denecek kadar azdır.  Kompanzasyon kontaktörüne ve kompanzasyon rölesine göre daha hızlı anahtarlama yaparlar. Ani başlangıç akımlarını engeller, tristör sayesinde kondansatör 5 – 10 ms sonra devreye girer. Kısa açıp kapama zamanlı yüklerin kompanzasyonu için özel tristör modülü kullanılır.

Yorum bırakın

Scroll to Top