EMİTERİ KARARLI POLARLAMA DEVRESİ

Güncelleme 13/01/2021

Sabit beyz polarma devresinde değinilen sıcaklıkla transistör çalışma noktasının(Q) değişmesi problemine yönelik olarak, şekil-1’de görüldüğü gibi transistörün emiter ucuna seri bir RE direnci bağlanır. Oluşan bu yeni polarma devresinede Emiteri kararlı hale getirilmiş polarma devresi veya kısaca Emiteri kararlı polarma devresi denir.

emiteri-kararli-polarlama-devresi
Şekil-1 Emiteri Kararlı Polarma Devresi

emiteri-kararli-polarlama-devresi-akim-yonleri
Şekil-2 Emiteri Kararlı Polarma Devresi ve Akım Yönleri

şekil-1 ve 2 ‘de görülen devrenin çalışmasını ve sıcaklık karşısında çalışma noktasını nasıl kararlı halde tutmaya çalıştığını anlamak için eğer IB akımının takip ettiği yoldan bir çevre denklemi yazılırsa;

transistor-polarlama-hesap

olarak bulunur. Buradan görüldüğü gibi eğer sıcaklıkla b değeri artarsa IB değeri azalacaktır, bunun sonucu olarakta Eşitlik-6.9 ‘da verilen IC akımının değeri b ile artma eğilimine girerse, IB akımıda azalacağı için eşitlik sabit kalmaya çalışacak ve böylece transistörün çalışma noktası, Q yaklaşık olarak sabit kalacaktır. Yani emiteri kararlı polarma devresi, sabit beyz polarmalı devreye göre sıcaklık değişimlerine karşı daha kararlı olacaktır.

şekil-1 ve 2 ‘de görülen devrelerin çıkış katlarından yani IC akımının aktığı yönden bir çevre denklemi yazarsak,

denklem-1———— (6.12)

eşitliği elde edilir. Bu eşitlikte görülen IC ve IE akımları yaklaşık olarak birbirlerine eşit alınabilir. çünkü IB akımının değeri IC akımına göre çok küçük olduğu için, IB akımı ihmal edilebilir. Bu yüzden,

denklem-2———— (6.13)

alınabilir.

Bu şartlarda Eşitlik-6.12 yeniden yazılır ve buradan VCE gerilimi çekilirse,

denklem-3———— (6.14)

değeri bulunur. Transistörün ısı enerjisi olarak üzerinde harcadığı güç ise,

denklem-4———— (6.15)

eşitliğinden Watt olarak bulunur. Bu eşitlik transistörlü tüm devreler için geçerlidir.

Örnek : şekil-1 ‘de görülen devrede RB=430K, RC=2K, RE=1K, VCC=20V, b=50 ve transistör silisyum tipinde olduğuna göre,

a) IB
b) IC
c) VCE
d) PD değerlerini hesaplayınız.

Çözüm :

transistor-polarlama-hesap-3

Bir yanıt yazın